ارزيابي مدت زمان بازيابي خشكسالي در كاربري‌ها و اقليم‌هاي مختلف ايران با استفاده از سنجش از دور

خشكسالي يكي از زيان‌بارترين بلاياي طبيعي است كه در عملكرد گياهان و اكوسيستم‌هاي زميني تأثير مي‌گذارد و باعث به‌وجود آمدن آسيب‌هاي قابل توجهي مي‌شود. شدت خشكسالي و طول دوره بازيابي خشكسالي (مدت زماني كه پس از اتمام خشكسالي طول مي‌كشد كه عملكرد گياهان به شرايط نرمال برگردد) پارامترهاي بسيار مهمي براي مديريت بهتر خشكسالي هستند. اين مقاله به ارزيابي و بررسي طول دوره بازيابي خشكسالي در كاربري‌ها و اقليم‌هاي مختلف ايران پرداخته است. به اين منظور، طبقه‌بندي اقليمي با استفاده از روش دومارتن انجام و با استفاده از شاخص سلامت گياهي (VHI) خشكسالي كشاورزي در دوره 2000 تا 2020 در كاربري‌هاي كشاورزي، جنگل، مرتع و درختچه‌زار پايش شد. علاوه بر اين، سال‌هاي 2000، 2001 و 2008 به عنوان دوره‌هاي خشكسالي انتخاب شدند. همچنين با استفاده از بهره‌وري ناخالص اوليه (GPP) طول دوره بازيابي خشكسالي به دست آمد. نتايج نشان داد كه ميانگين طول دوره بازيابي خشكسالي از حدود 34 روز در جنگل تا 81 روز در درختچه‌زار متغير است و بازيابي سريع جنگل‌ها پس از خشكسالي به دليل ريشه عميق آن‌ها است. بطوركلي كاربري‌هاي درختچه‌زار و كشاورزي دوره بازيابي طولاني‌تري نسبت به ساير كاربري‌ها داشته و كاربري جنگل‌ كوتاه‌ترين دوره بازيابي را داشت، كه انعطاف‌پذيري بالاي جنگل و انعطاف‌پذيري پايين كشاورزي و درختچه‌زار را نشان مي‌دهد. همچنين نتايج نشان داد كه ميانه طول دوره بازيابي از حدود 20 روز در اقليم‌هاي مرطوب تا 80 روز در اقليم‌هاي خشك متغير است كه نشان‌دهنده اين است كه شرايط براي بازيابي خشكسالي در اقليم‌هاي مرطوب‌تر نسبت به اقليم‌هاي خشك‌تر مهياتر است. بطوركلي با پيشروي از اقليم بسيار مرطوب به اقليم خشك، دوره بازيابي خشكسالي طولاني‌تر مي‌شود.