بررسي تأثير متغيرهاي هواشناسي بر دماي اعماق مختلف خاك و برآورد آن بر مبناي روش رگرسيوني در استان گيلان

خاك به عنوان بستر رشدونمو گياهان تأثير مهمي بر توليد محصولات كشاورزي دارد. از سوي ديگر، اين بخش از بوم‌سامانه تحت تأثير عوامل اقليمي قرار دارد. هدف اين مطالعه در وهله اول بررسي ارتباط بين متغيرهاي هواشناسي با دماي اعماق مختلف خاك و سپس استفاده از مهم‌ترين عامل مؤثر در آن با استفاده از روش رگرسيوني بدون نياز به مدل‌هاي پيچيده‌تر در ايستگاه‌هاي استان گيلان بود. بنابراين، ارتباط بين داده‌هاي هواشناسي شامل دماي هوا در ارتفاع دو متري، ابرناكي، ساعات آفتابي، بارندگي، رطوبت نسبي، تبخير و سرعت باد با دماي خاك اعماق 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتي‌متري در ايستگاه‌هاي مختلف استان گيلان در دوره 10 ساله از 2009 تا 2018 ميلادي در مقياس روزانه به روش تحليل همبستگي بررسي شد. در نهايت مدل‌سازي دماي اعماق مختلف با روش رگرسيوني انجام شد كه 70 و 30 درصد داده‌ها به ترتيب به‌منظور واسنجي و صحت‌سنجي مورد استفاده قرار گرفت. بررسي‌ها نشان داد كه از بين كليه متغيرهاي مستقل مورد استفاده عامل ميانگين روزانه دماي هوا در ارتفاع 2 متري بيشترين همبستگي را با دماي خاك در اعماق مختلف ايستگاه‌هاي مورد مطالعه داشته است كه اين همبستگي در ايستگاه‌هاي مختلف بين 0.71 تا 0.97 متغير است. نتيجه نهايي مشخص نمود روابط رگرسيوني به دست آمده در سطح معني‌داري 5 درصد مي‌توانند در تخمين دماي اعماق مختلف خاك به خصوص اعماق سطحي‌تر دقت قابل قبولي ارائه نمايند به طوري مقادير RMSE بين 1.7 تا 4.9 درجه سلسيوس و مقادير ضريب تعيين بين 0.62 تا 0.96 متغير است.