روشي براي انتخاب گونه‌هاي گياهي مناسب در مهار فرسايش شياري و آبكندي در جنوب استان اردبيل

در اين تحقيق روشي جهت ارزيابي توانايي گياهان در مهار فرسايش شياري وآبكندي در جنوب استان اردبيل معرفي شده است. توانايي گياهان براي مهار جريان متمركز فرسايشي براساس يك تحليل چند معياري تعيين شد. پنج شاخص به نام هاي تراكم ساقه اي (SD)، توانايي ريشه ي گياه در كاهش فرسايش خاك سطحي در مقابل جريان تمركز يافته فرسايشي (RSD)، توانايي ايجاد مانع در مقابل رسوبات (SOP)، شاخص سفتي گياه (MEI) و چسبندگي ريشه (Cr) براي 36 گياه بومي محاسبه گرديد (SD=1.216×10^-4-0.28، RSD=3.6×10^-42-10.1076، SOP=0.00082-0.988، MEI=1.69×10^-6، Cr=5.432×10^-4-34.62). مقادير تراكم ساقه اي (SD) بين 0.26 تا 28 درصد تغيير مي كند. دو گونه ي كلاه ميرحسن و علف بره بيشترين تراكم ساقه اي را دارند. اين گونه هاي گياهي كوچك در فصل بهار و تابستان پوشش خوبي روي زمين ايجاد مي كنند. مقادير توانايي ايجاد مانع در مقابل رسوبات (SOP) بين 0.00128 تا 0.988 متر بر متر است. گياهان دغدغك، مليكاي بلند، علف بره، گل ماهور و بادام كوهي داراي حداكثر توانايي ايجاد مانع در مقابل رواناب هستند. مقادير شاخص سفتي گياه (MEI) نشان مي دهد گونه هاي دغدغك، بادام كوهي، گز، علف شور و سماق مقاومت خمشي زيادي در مقابل نيروي برشي دارند (5.19 – 34.626 نيوتن). گياهاني مانند بادام كوهي، شيرين بيان و زلف پيردائمي با مقادير 6.68×24-^10تا 42-^10×3.6  براي شاخص RSD توانايي بالايي در كاهش فرسايش در مقابل جريان متمركز فرسايشي دارند. كاشت تركيبي گونه هاي گياهي مختلف براي مهار فرسايش مي تواند بسيار موثر باشد. نتايج در نواحي همجوار منطقه و در اقليم هاي مشابه نيمه خشك و خشك سرد نيز مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.