برآورد پارامترهاي كيفي رودخانه تجن مازندران با استفاده از مدل‌هاي ماشين‌هاي بردار پشتيبان و مدل برنامه‌ريزي بيان ژن

به دليل اهميت پيش‌بيني و پايش پارامترهاي كيفي آب رودخانه‌ها، در پژوهش حاضر قابليت دو مدل ماشين‌هاي بردار پشتيبان (SVM) و مدل برنامه‌ريزي بيان ژن (GEP) براي برآورد دو پارامتر كيفي آب يعني TDS و SAR در رودخانه تجن مورد ارزيابي قرار گرفت. براي برآورد TDS و SAR از پارامترهاي زوديافت يا به عبارت بهتر پارامترهايي كه اندازه‌گيري آن‌ها آسان و كم هزينه بوده است به عنوان پارامترهاي ورودي به مدل استفاده شد. اين پارامترها شامل هدايت الكتريكي آب، اسيديته، سديم، كلسيم، پتاسيم، نسبت جذبي سديم، منيزيم، كلر، سولفات، بيكربنات و دبي رودخانه بودند. جهت تعيين همبستگي بين متغير‌هاي مستقل و وابسته از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. بر اساس آناليز داده‌ها با استفاده از روش گام به گام (step by step)، سناريوهاي مختلفي از تركيب داده‌هاي ورودي براي پيش‌بيني TDS وSAR در نظر گرفته شد. مقايسه نتايج به دست آمده نشان داد استفاده از سه متغير EC SO4, و SAR در برآورد TDS در رودخانه تجن، داراي بالاترين ضريب همبستگي و كمترين ميزان خطا بوده است. همچنين در برآورد پارامتر SAR استفاده از دو پارامتر Na و EC بهترين نتيجه را داده است. در مجموع نتايج به دست آمده نشان‌دهنده عملكرد بالاي روش برنامه‌ريزي بيان ژن در مقايسه با مدل ماشين‌هاي بردار پشتيبان در برآورد پارامتر‌هاي كيفي رودخانه‌هاي تجن بوده است و بنابراين از مدل مي‌توان جهت پيش‌بيني پارامترهاي كيفي رودخانه‌ها مورد استفاده قرار داد.