تعيين‌كننده‌هاي اقتصادي و جمعيتي پايداري شاخص عملكرد محيط‌زيست مطالعه موردي: كشورهاي خاورميانه و شمال آفريقا

شاخص عملكرد محيط‌زيست، بر اساس ۲۲ شاخص محيط‌‌زيستي ازجمله منابع آب، آلودگي هوا، تنوع زيستي و تغييرات آب و هوايي محاسبه مي‌گردد. ايـن شـاخص عملكـرد سياست‌ها و برنامه‌هاي كشورها در زمينه كاهش معضلات محيط زيستي، حفاظت از محيط‌زيست و مـديريت منـابع طبيعي را موردسنجش و ارزيابي كمي قرار مي‌دهد. به همين دليل شناسايي وضعيت زير ابعاد، واكاوي علل نوسانات و شناسايي عوامل تعيين‌كننده پايداري شاخص عملكرد محيط‌زيست از اهداف اين مقاله است. داده‌هاي شاخص عملكرد محيط‌زيست از وب‌سايت دانشگاه ييل آمريكا و متغيرهاي كلان اقتصادي و جمعيتي نيز از داده‌هاي بانك جهاني (2010 تا 2018) تهيه‌شده‌اند. براي تحليل داده‌ها از روش تحليل پيشينه واقعه استفاده‌شده است. نتايج نشان داد كه احتمال پايداري شاخص عملكرد محيط‌زيست در كشورهاي موردمطالعه 0/45 است. همچنين پس از تعديل ساير متغيرها، پايداري شاخص عملكرد محيط‌زيست با متغير اميد زندگي در بدو تولد رابطه مثبت و با متغيرهاي ميزان شهرنشيني و ميزان رشد جمعيت رابطه منفي دارد. به‌اين‌ترتيب، در كشورهاي خاورميانه و شمال آفريقا تأثيرگذاري متغيرهاي جمعيتي از متغيرهاي اقتصادي بيشتر است كه لزوم تأكيد ويژه سياست‌گذاران بر عوامل جمعيتي در طراحي و اعمال سياست‌هاي معطوف به پايداري شاخص عملكرد محيط‌زيست را نشان مي‌دهد.