تحليل عاملي عوامل موثر بر مهاجرت جوامع مرتعدار در استان اردبيل

مهاجرت روستا به شهر به عنوان يكي از اجزاي كليدي رويكرد معيشت براي افزايش درآمد و كاهش فقر، در بسياري از نواحي روستايي مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام اين تحقيق تحليل عاملي عوامل موثر بر مهاجرت روستا به شهر در بين مرتع‌داران ساكن در برخي حوزه‌هاي آبخيز استان اردبيل است. روش تحقيق از نوع توصيفي – تحليلي و ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسش نامه، مشاهده  و مصاحبه‌ حضوري بود. جامعه آماري شامل 9244 نفر در 5 حوزه آبخيز (33 روستا) در استان اردبيل بود و حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران، 372 نفر به‌دست آمد. پرسش نامه شامل 11 شاخص مربوط به عوامل اقتصادي، 10 شاخص مربوط به عوامل اجتماعي و 6 شاخص مربوط به ساير عوامل مؤثر بر مهاجرت روستا به شهر بود. براي اولويت بندي مؤلفه هاي موثر در مهاجرت روستا به شهر جوامع مرتع‌دار، از آزمون فريدمن استفاده شد. به‌منظور تحليل عوامل موثر بر مهاجرت، از آزمون تحليل عاملي استفاده شد، كه براي تشخيص مناسب بودن داده‌هاي مربوط به متغيرهاي مورد تحليل، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. نتايج تحليل مولفه‌هاي اصلي نشان داد كه از بين شاخص‌هاي مورد مطالعه بر اساس بار عاملي، به‌ترتيب اهميت نه عامل امنيت اقتصاديفرهنگي، خدمات رفاهي، مهاجرت معكوس، نبود انگيزه ماندن در روستا، مشاركت اجتماعي، زمين، آينده فرزندان، ضعف اشتغال در روستا و فرصت اشتغال بيشتر در شهر، در مجموع 85 درصد واريانس داده ها را تبيين كردند. به‌طوركلي نتايج تحقيق حاضر مي‌تواند اولويت‌هاي ضروري در راستاي كاهش مشكلات معيشتي و اجتماعي جوامع روستايي منطقه مورد مطالعه را تبيين كند و اطلاعات لازم براي برنامه‌ريزي مناسب در اختيار ارگان‌هاي مربوط قرار دهد. اين موضوع در نهايت مي‌تواند سبب كاهش مهاجرت روستا-شهر شود.