نقش جنگل و مرتع در مقابله با آسيب پذيري اقتصادي جوامع روستايي جنگل نشين در دوران شيوع كرونا

شيوع بيماري كرونا به عنوان يكي از بحراني ترين بيماريهاي مسري، خطرات امنيت غذايي را در مناطق مختلف دنيا افزايش داده است. جوامع محلي، به ويژه در مناطق روستايي به استراتژي هاي مبتني بر خدمات اكوسيستمي در منابع طبيعي در مسير مديريت امنيت غذايي جهاني و برآورده كردن نيازهاي معيشت وابستگي زيادي دارند. جنگلها و مراتع نيز مي توانند بخشي از منابع طبيعي كالاها و خدماتي باشند كه به صورت مستقيم فروخته يا مصرف مي شود. شناسايي الگوهاي معيشتي مي تواند چندين راهكار بالقوه را براي حفظ معيشت زندگي در مواجهه با شوك هاي ناگهاني مانند كرونا پيشنهاد دهد. هدف اصلي اين پژوهش، تمركز بر تبيين وابستگي جوامع روستايي به جنگل و مرتع در دوران شيوع كرونا و نحوه مقابله و سازگاري با آسيب هاي اقتصادي اين بيماري از طريق خدمات مبتني بر اكوسيستم در بين بهره برداران و روستاييان منطقه جنگلي شمال غرب كشور در ارسباران است. روش تحقيق اين پژوهش توصيفي پيمايشي بوده است و از طريق مطالعات ميداني و با استفاده از ابزار پرسش نامه، داده ها جمع آوري شده است. براي تكميل پرسش نامه، ابتدا روستاها با انجام پيش مطالعه و به صورت تصادفي انتخاب شدند؛ سپس تعداد 384 پرسش نامه تكميل شد. نتايج نشان داد دامداري (67درصد) و كشاورزي (67درصد) فعاليت اصلي پاسخ‌دهندگان محلي بود. متوسط ​​درآمد سالانه خانوارهاي مورد مطالعه 1023 ميليون ريال در طول بحران كوويد 19 بود. ميانگين شاخص تنوع درآمد براي همه خانوارهاي نمونه 1.09 بود. درآمد جنگلها و مراتع بيشتر از گياهان دارويي، ميوه، علوفه و قارچ بود. سهم جنگلها و مراتع در كل درآمد خانوار همه مصاحبه شوندگان به ترتيب 1.43 و 2.84 درصد بود. بر اساس نتايج، 77.6 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند كه از منابع طبيعي شامل جنگل (63 درصد) و مراتع (67 درصد) استفاده مي كنند. جمع آوري علوفه (44.6 درصد)، گياهان دارويي (42.2 درصد) و ميوه‌هاي جنگلي (29.3 درصد) سه محصول مهم جنگلي بودند كه در بين پاسخ دهندگان محلي در جنگل هاي ارسباران ذكر شد. با توجه به جهاني بودن بحران كرونا، توجه جنگل و مرتع مي تواند جوامع روستايي ساير مناطق كشور و دنيا را آگاه سازد. اين مطالعه به مديران و برنامه ريزان كمك مي كند تا ميزان آسيب پذير بودن جوامع محلي را بررسي كنند و راه هاي برون رفت از اين بحران را شناسايي كنند.