كاهش مخاطرات در مسيريابي توزيع سوخت بنزين با به‌كارگيري الگوريتم تكاملي مبتني بر شدت پارتو بهبوديافته تحت شرايط فازي (مطالعۀ موردي: استان بوشهر)

با توجه به اينكه حمل‌ونقل مواد خطرناك با خطر بسيار شديد آسيب‌هاي انساني، طبيعي و زيست‌محيطي همراه است، افزون‌بر توجه به جنبه‌هاي اقتصادي در مسيريابي مواد خطرناك بايد تأكيد بيشتري بر كاهش مخاطرات جمعيتي و زيست‌محيطي صورت گيرد. در اين پژوهش مدلي چندهدفه براي مسئلۀ مسيريابي وسايل نقليه براي توزيع سوخت بنزين به جايگاه‌هاي سوخت استان بوشهر در شرايط فازي طراحي و بر رعايت ملاحظات ايمني تأكيد شد. بنابراين هدف يافتن كوتاه‌ترين مسير با رعايت ملاحظات ايمني و زيست‌محيطي است. براي محاسبۀ ريسك مسير و مقدار آلودگي انتشاريافته از وسايل نقليۀ حمل بنزين، از منطق فازي و بررسي مسيرهاي موجود در نرم‌افزار GIS و محيط طبيعي و همچنين جمع‌آوري نظر خبرگان در قالب پرسشنامه استفاده شد. براي وزن‌دهي به انواع ريسك‌ و توابع هدف روش تصميم‌گيري چندمعيارۀ بهترين- بدترين فازي به‌كار گرفته شد و براي حل مدل پيشنهادي از الگوريتم تكاملي مبتني بر شدت پارتو بهبوديافته استفاده شد. در نهايت با حل مدل و اعمال وزن به توابع هدف براساس نظر متخصصان، مسير بهينه مشخص و معرفي شد. براساس نتايج اين پژوهش، سه جواب بهينه روي مرز پارتو با توجه به سه هدف زمان سفر مسير، ريسك مسير و همچنين مقدار آلودگي زيست‌محيطي ناشي از توزيع سوخت براي مسير به‌دست‌آمده مشخص شد. همچنين با توجه به محاسبۀ وزن‌هاي بهينه براي هر تابع هدف و محاسبۀ ميانگين وزني براي جواب‌هاي بهينۀ پارتو و نيز بررسي ميداني مسير پيشنهادي از نظر وجود نقاط حادثه‌خيز و ريسك مسير، جواب بهينۀ پارتو نخست، مسير بهينه انتخاب شد.