طراحي و توسعه پرسشنامه ارزيابي روشنايي محيط هاي كاري بيمارستان ها

زمينه و هدف: روشنايي از مهمترين فاكتورهاي محيطي است كه روي آسايش بينايي، كيفيت خواب، حوادث شغلي و اختلالات اسكلتي عضلاني تاثير مي‌گذارد. هدف اين مطالعه طراحي و توسعه ابزاري براي ارزيابي ذهني روشنايي در محيط‌هاي كاري بيمارستان‌ها بود. روش‌ كار: اين مطالعه روي ۱۸۰ نفر از پرسنل بيمارستاني در ايران صورت گرفت. ابتدا، پرسشنامه‌هاي موجود بررسي و سؤالاتي در قالب پرسشنامه طراحي شد. جهت بررسي روايي پرسشنامه نظر متخصصين در اين زمينه كسب و پرسشنامه‌اي شامل ۷ بخش اصلي و يك بخش با عنوان «پيشنهادات بهبود روشنايي» تدوين شد. روايي محتواي پرسشنامه با استفاده از شاخص CVI و پايايي آن با تكميل پر‌سشنامه توسط كاركنان بيمارستان، بررسي شد. اعتبارسنجي پرسشنامه، اندازه‌گيري و ارزيابي روشنايي بر اساس استاندارد انجمن مهندسين روشنايي آمريكاي شمالي (IESNA) انجام و با نتايج پرسشنامه مقايسه گرديد. يافته‌ها: مقدار ضريب آلفاي كرونباخ پرسش‌نامه، 0/901 و مقدار CVI آن 0/97برآورد شد. كمترين و بيشترين شدت روشنايي موضعي به ترتيب برابر 55/67 و 980/80 لوكس بود. بين ميانگين امتياز وضعيت روشنايي پرسشنامه و شدت روشنايي در ايستگاه‌هاي كاري رابطه معنادار مثبتي وجود داشت (p 0.001، r=0.716). 72.8 درصد ايستگاه‌‌هاي كاري روشنايي مطلوبي داشتند كه نتايج ارزيابي پرسشنامه در اين ايستگاه‌ها وضعيت روشنايي خوب و خيلي خوب را نشان مي‌داد. نتيجه‌گيري: پرسش‌نامه ارزيابي ذهني روشنايي محيط كاري بيمارستان‌ها، روايي و پايايي مناسبي داشت. با توجه به ساده‫بودن و دربرداشتن حيطه‌هاي مختلف مرتبط با آسايش بينايي و همچنين راهكارهاي اصلاح سامانه روشنايي، استفاده از اين ابزار جهت ارزيابي و بهبود روشنايي محيط‌هاي كاري بيمارستان‌ها توصيه مي‌گردد.