پيمايش عوامل مؤثر بر تحرك سكونتي از ديدگاه ساكنين مركز شهر (مطالعۀ موردي: مركز شهر تهران)

يكي از عوامل پويايي شهر، تحرك سكونتي خانواده‌ها در درون شهر است. اين حركات كه به دلايل مختلفي صورت مي‌پذيرد، گاهي موجب بروز مشكلات در محلۀ مقصد يا مبدأ مي‌شود. هدف از اين پژوهش، يافتن علل خروج خانواده‌ها از مركز شهر تهران، از ديدگاه ساكنين آن مناطق است. روش پژوهش، پيمايش يا روش تحقيق زمينۀابي، جامعه آماري ساكنين محله‌هاي اطراف بازار تهران و روش نمونه‌گيري، خوشه‌اي چندمرحله‌اي است. ابزار اندازه‌گيري پرسش‌نامه‌اي متشكل از 38 سؤال و نحوۀ پاسخ دهي به آن طيف ليكرت چهار تايي است. ابزار آماري مورد استفاده در اين تحقيق تحليل عامل R و داده‌هاي مورد نياز از طريق مطالعات كتابخانه‌اي و مصاحبه با متخصصان گردآوري شده‌است. بدين صورت كه پس از استخراج مفاهيم كليدي مصاحبه‌ها و تشكيل جدول هدف-محتوا، به منظور پيمايش زمينه‌اي سؤالات پرسش‌نامه طراحي و بين 40 نفر به شكل پايلوت اجرا شد. بعد از تحليل سؤالات، 5 سؤال حذف شد و در نهايت پرسش‌نامۀ اصلاح‌شده بين 203 نفر از ساكنين توزيع شد. پس از چرخش داده‌ها به كمك ابزار تحليل عامل R، 12 عامل مشخص شد. پس از حذف عواملي كه شامل كمتر از سه سؤال بودند، در نهايت 7 عامل شناسايي شد. نتيجۀ تحقيق نشان مي‌دهد: ناامني و معضلات اجتماعي ، شكل‌گيري هرم منزلت مكاني در شهر ، مشكلات كالبدي و فرسودگي بافت و عدم‌پاسخگو بودن بافت به نيازهاي جديد از مهم‌ترين عوامل تسهيل‌كننده براي خروج و متغيرهاي ساخت تصويرذهني جديد از بافت در ذهن شهروندان ، مديريت مشاركتي و ايجاد كيفيت منحصربه‌فرد در بافت از عوامل بازدارنده در ‌ترك خانواده‌ها است.