پيوند پايدار شهر و طبيعت از طريق طراحي شبكه فضاهاي عمومي (نمونه موردي: شهر نور)

برقراري رابطه فضايي مناسب ميان بخش ساخته شده و عناصر طبيعي موجود در بافت شهر يكي از شروط اساسي پايداري است. رابطه‌اي كه با ايجاد دگرگوني در نگاه بشر پس از رنسانس و در ادامه انقلاب صنعتي به‌طور چشمگيري دچار تغيير گشت و ارتباطي كه ميان شهر و بستر طبيعي تا پيش از آن به شكل مطلوبي وجود داشت كمرنگ گشته كه نيازمند بازنگري است. اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه چه نوعي از برخورد با طبيعت در فرم شهر و ساختار فضاهاي عمومي شهري جهت ارتباط مجدد اين دو عنصر پاسخده است؟ آنچه در اين مقاله مدنظر است، شناسايي امكانات طراحي شبكه‌اي و يكپارچه فضاهاي عمومي در ايجاد ارتباط مناسب ميان بافت طبيعي و مصنوعي و تقويت پيوند شهر و طبيعت با رعايت اصول مطرح شده در نظريه‌هاي شهرسازي طبيعت مبنا است. در اين پژوهش با تحليل محتواي منابع و نظريات مطرح شده در ادبيات توسعه سبز شهري و نظريات رويكرد شبكه فضاهاي عمومي انجام گرفته تلاش شد تا شاخص‌هاي ساختار فضايي شهر در راستاي پيوند آن با طبيعت استخراج گردد. مطابق مطالعات انجام شده نظريه‌هاي شهرسازي طبيعت مبنا بر لحاظ نمودن بستر طبيعي موجود در شهرها و چرخه‌هاي زيست‌محيطي آن‌ها در ساختار اصلي شهر تأكيد و هر يك پيشنهاداتي را ارائه نموده‌اند. همچنين تجربه‌هاي انجام‌شده در زمينه شهرسازي يكپارچه نيز بهره‌گيري از عناصر طبيعي شهر در مجموعه فضاهاي عمومي را تأمين‌كننده انسجام بافت شهري دانسته و از امكانات اين عناصر در راستاي ايجاد شبكه‌اي از فضاي عمومي بهره برده‌اند. لذا مي‌توان اين‌طور نتيجه گرفت كه بهره‌گيري از رويكرد شبكه فضاهاي عمومي شهري در پيوند شهر و طبيعت مي‌تواند فرصتي را در فرآيند طراحي ايجاد نمايد تا عناصر طبيعي به‌عنوان بخشي از استخوان‌بندي شهر و نه جزئي منفك از آن لحاظ گردند؛ طبق يافته‌هاي پژوهش توجه به شاخص‌هاي اتصال، تداوم، تنوع، عدالت دسترسي، كفايت فضاي طبيعي، كيفيت فضاي طبيعي، ايمني، مقياس انساني، هويت – شخصيت، اختلاط كاربري، و پياده مداري ميتوانند در پيوند شهر و طبيعت مؤثر باشند. در نهايت با توجه به شاخص‌هاي استخراج شده ميزان هم‌پيوندي ساختار شهر نور با طبيعت ارزيابي گرديد.