ارائه‌ي مدلي جهت شناسايي و اولويت‌بندي موانع نوسازي بافت سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي كلان‌شهرها با استفاده از تكنيك مدل‌سازي ساختار تفسيري (مطالعه‌ي موردي شهر مشهد)

يكي از مهم‌ترين راههاي كاهش آسيب‌پذيري سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي، نوسازي بافت محلات است، بافتي كه بدليل فرسودگي و غير مقاوم بودن نه تنها موجبات نگراني متوليان امر را فراهم آورده بلكه هزينه‌هاي زيادي را از جهات مختلف به جوامع تحميل مي‌كند. از طرفي نوسازي سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي موجب بالا رفتن سطح زندگي ساكنين، بهبود خدمات‌دهي سازمان‌ها و نهادهاي مسؤول و درنتيجه باعث بالارفتن تاب‌آوري شهرها خواهدشد. ولي به‌رغم حضور و فعاليت دستگاه‌ها و سازمان‌ها و نهادهاي مختلف در سالهاي اخير در اين محلات، باز هم روند نوسازي اين بافت‌ها بسيار كند و نامحسوس است. به‌همين منظور تحقيق حاضر با هدف شناسايي، رتبه‌بندي و مدل‌سازي موانع نوسازي بافت سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي شهر مشهد انجام شد. پژوهش حاضر كه مبتني بر نظر خبرگان است با استفاده از روش‌هاي كتابخآن‌هاي و ميداني 29 مانع، در 5 دسته‌ي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، حقوقي و كالبدي، را به‌عنوان موانع نوسازي بافت سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي شهر مشهد شناسايي و با استفاده از تكنيك تاپسيس و اصل پارتو 10 مانع نخست را به‌عنوان موانع كليدي شناسايي و به كمك روش ساختار تفسيري مدل‌سازي نمود كه در نهايت» فقدان مديريت يكپارچه‌ي شهر« به‌عنوان اصلي‌ترين مانع در جهت نوسازي بافت سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي در پايين‌ترين سطح و سنگ زيربناي موانع و به‌عنوان مانعي كه بيشترين تأثير را بر ساير موانع و كمترين اثر پذيري را از آن‌ها داشته شناسايي شد. درنتيجه ايجاد مديريت يكپارچه‌ي شهري به معناي ايجاد مديريتي واحد و هماهنگ بين دستگاه‌هاي متولي و به‌منظور برقراري قوانين، ضوابط، امتيازات و مشوق‌هايي متناسب با ساختار هر محله موجب ارتقاي شرايط كار و زندگي ساكنين و بهبود كالبد شهري و كاهش اثر ساير موانع موجود در مسير نوسازي و تسريع در نوسازي و ساماندهي و احياي بافت سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي خواهد شد.