بررسي عوامل مؤثر بر استرس شهري در ادبيات جهاني

ساكنين شهر در معرض سطوح بالايي از عوامل استرس‌زا قرار مي‌گيرند و اين مواجهه عامل شيوع بيماري‌هاي رواني در آنهاست. اما با توجه به اهميت سلامت روان و استرس شهري مطالعات كمي به پيوندهاي بالقوه بين جنبه‌هاي محيط ساخته شده و سلامت روان پرداخته‌اند و تاكنون تحقيقات كافي در مورد عوامل استرس‌زاي شهري صورت نگرفته‌است. در حالي كه تمركز بر ويژگي‌هاي شهري مؤثر بر اين موضوع و سعي در كاهش آن در تدوين برنامه ريزي و طراحي شهري درمانگر استرس، بسيار مهم است. به همين منظور اين پژوهش با هدف بررسي عوامل مؤثر بر استرس‌ شهري، بيان شده در اسناد و پژوهش‌هاي مرتبط انجام شده‌است. روش تحقيق در اين پژوهش مروري بوده و براي جمع‌آوري داده‌ها از روش مرور سيستماتيك مباني نظري و براي تحليل آنها از شيوۀ تحليل محتواي مقوله‌اي استفاده شده‌است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه مطالعات پيشين در اين حوزه استرس شهري را بيشتر ناشي از عوامل استرس‌زاي اجتماعي مانند ميزان تراكم جمعيتي (خيلي بالا يا خيلي پايين)، انزواي اجتماعي، محروميت اجتماعي و تعاملات اجتماعي ضعيف و عوامل استرس‌زاي محيطي مانند آلودگي صوتي و آلودگي هوا مي‌دانند. پس از اين عوامل، ناامني شغلي و بيكاري، بي‌عدالتي در شهر، تراكم رفت‌وآمد بالا، كمبود فضاي سبز و دسترسي ضعيف به آن، عدم وجود فرصت‌هاي آموزشي مناسب، كيفيت پايين واحد مسكوني، اقليت قومي يا گروهي بودن و وضعيت اقتصادي و اجتماعي پايين داراي اهميت هستند. درنتيجه آنچه موجب بالا بودن استرس در شهرها در مقايسه با روستاها مي‌شود عوامل اجتماعي و محيطي است، البته ساير عوامل نيز اهميت بسياري دارند و سياست‌گذاران، برنامه ريزان، طراحان و معماران بايد پس از شناخت مناسب از عوامل استرس‌زا، در جهت كاهش آنها در محيط شهري گام بردارند.