بررسي تاثير عمليات آبخيزداري بر تغيير فرسايش و كلاس رسوبدهي، با استفاده از مدل تجربي MPSIAC در مناطق نيمه خشك

مقدمه و هدف: فرسايش خاك از جمله فرآيند هايي است كه منابع آب و خاك كشور ما را به صورت مستقيم و غير مستقيم شديدا تهديد مي كند. هر چند اين پديده طبيعي بوده و جلوگيري از آن امكان پذير نمي باشد، ليكن شناخت تمام فرآيند هاي فرسايش و عواملي كه در توليد رسوب وميزان فرسايش حوزه هاي آبخيز دخيل هستند بسيار مهم مي باشد. هدف اين تحقيق ارزيابي اثرات عمليات حفاظتي بر روي تغيير فرسايش و كلاس رسوب دهي زير حوضه هاي آبخيز دره مريد مي باشد. مواد و روش ها: منطقه موردمطالعه در حوزه آبخيز دره مريد قرارگرفته است كه از زير حوضه  هاي هليل  رود در شهرستان بافت بخش مركزي، دهستان كيسكان روستاي دره مريد در استان كرمان واقع شده است، در اين مطالعه از روش محاسبه مجدد بعضي از پارامترهاي مدل MPSIAC قبل و بعد از اجراي عمليات حفاظتي استفاده شد. بعد از تعيين محل هاي اجراي عمليات حفاظتي اقدام به تهيه نقشه هاي توصيفي از عوامل مدل تجربي در زمان قبل و بعد از اجراي عمليات حفاظتي گرديد و سپس مقدار رسوب قبل و بعد از عمليات حفاظتي در هر زيرحوضه محاسبه شد. يافته ها: ميزان رسوب در زيرحوضه هاي شماره 1، 2، 3، 4 و كل حوضه به ترتيب از 1094/05، 697/60، 670/25، 576/88  و 932/42 به 516/79، 386/70، 398/47، 444/81 و 663/35 مترمكعب در كيلومتر مربع و يا به عبارت ديگر مقدار رسوب به ترتيب در زير حوضه هاي شماره 1، 2، 3، 4 و كل حوضه 52/77، 44/57، 40/55، 22/89 و 28/86 درصد تقليل پيدا كرد. در مورد كلاس رسوب دهي نتايج نشان داد كه در زيرحوضه هاي 2، 3 و 4 كلاس رسوب دهي از درجه 4 به درجه 3 تقليل پيدا كرده و در زيرحوضه 1 و كل حوضه كلاس رسوب دهي از نوع درجه 3 بوده و تغييري حاصل نشده است. نتيجه گيري: بعد از اطمينان از نرمال بودن داده  ها به روش كلومو-اسميرنوف با استفاده از شاخص‌هاي آماري توصيفي و آزمون T جفتي در نرم  افزار SPSS17 به تجزيه  وتحليل نتايج و بررسي معني  داري تغييرات پرداخته شد. نتايج تحليل آماري نشان داد كه اختلاف ميانگين ها صفر نمي باشد و در نتيجه فرض صفر رد مي شود. به عبارت ديگر با توجه به مقدار ميانگين ها اجراي عمليات حفاظتي تاثير مثبت بر روي كاهش كلاس رسوب دهي و مقدار فرسايش داشته است و داده ها در سطح 95 درصد، از  79 درصد همبستگي برخوردار بودند.