مكان يابي مناطق مناسب براي پخش سيلاب با استفاده از روش تركيب خطي وزني درحوزه آبخيز سد باغان بوشهر

مقدمه و هدف: پخش سيلاب يكي از روش هاي مناسب براي مهار و استفاده بهينه از سيلاب در مناطق خشك و نيمه‌خشك مي‌باشد و به‌دنبال آن، مكان-يابي مناطق مستعد براي پخش سيلاب از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. هدف از اين پژوهش، مكان‌يابي مناطق مستعد براي پخش سيلاب در حوزه آبخيز سد باغان شهرستان جم واقع در استان بوشهر مي باشد. مواد و روش‌ها: بدين منظور، لايه هاي تأثيرگذار شامل شيب، كاربري اراضي، زمين‌شناسي، ژئومورفولوژي و گسل به‌عنوان گزينه‌هاي معيار ويژگي هاي فيزيكي، لايه هاي نفوذپذيري و ضخامت آبرفت به‌عنوان گزينه‌هاي معيار ويژگي هاي هيدرولوژيكي و لايه هاي فاصله از چاه، قنات، شهر و روستا و جاده به‌عنوان گزينه‌هاي معيارهاي ويژگي هاي اقتصادي و اجتماعي، به‌عنوان لايه هاي اطلاعاتي رقومي در نظر گرفته شد و با منطق فازي استانداردسازي گرديد. در مرحله بعد لايه‌هاي شيب، كاربري اراضي، زمين‌شناسي و ژئومورفولوژي نيز به‌عنوان محدوديت با منطق بولين استانداردسازي شد. بر اساس ميانگين‌گيري از نظرات كارشناسان، لايه‌ها به روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) وزن دهي و نرخ ناسازگاري (09/0) محاسبه گرديد. تلفيق لايه‌ها با روش ارزيابي چندمعياره مكاني (SMCE) و تكنيك تركيب خطي وزني (WLC) انجام و نقشه‌هاي نهايي مناطق مستعد تهيه گرديد. يافته‌ها: نتايج به‌دست‌آمده از تحليل سلسله‌مراتبي (AHP)، نشان داد كه عامل فاصله از گسل با وزن 238/0 داراي بيشترين و عامل فاصله از چاه با وزن 0/005 داراي كمترين ارزش‌ در مكان‌يابي پخش سيلاب در حوزه آبخيز سد باغان بودند. نرخ ناسازگاري برابر 0/09 محاسبه گرديد. بر اساس نتايج حاصل از تلفيق معياره ها توسط نرم‌افزار Terrset، حوزه آبخيز سد باغان به 5 منطقه نامناسب (88 درصد)، ضعيف (0/10 درصد)، متوسط (1/6 درصد)، خوب (5 درصد) و خيلي خوب (5/3 درصد) (شكل 14) تقسيم‌بندي شد. نتيجه‌گيري: به‌طوركلي نتايج نشان داد كه 88 درصد از اين منطقه داراي قابليت نامناسب، 0/1 درصد داراي قابليت ضعيف، 1/6 درصد داراي قابليت متوسط، 5 درصد داراي قابليت خوب و 5/3 درصد داراي قابليت خيلي خوب براي پخش سيلاب مي باشد. نقشه نهايي با وضعيت موجود منطقه توسط 30 نقطه مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج ارزيابي نشان داد كه بين نقشه نهايي و وضعيت عرصه، تفاوت معناداري وجود ندارد.