بازخواني تفسير آيه «وَ ثِيابَكَ فَطَهِّر» در همخواني با گرايش هاي تفسيري

اختلاف ديدگاه‌هاي تفسيري معلول عوامل متعددي است كه بررسي فرآيند تفسير مي‌تواند نحوه اثرگذاري اين عوامل را آشكار كند. هدف تحقيق حاضر، بازخواني فرآيند تفسير آيه «وَ ثِيابَكَ فَطَهِّر» در همخواني با يكي از اين عوامل مهم يعني گرايش‌هاي تفسيري است. روش پژوهش، تحليلي و مبتني بر توصيف و تبيين است: توصيف اقوال اوليه و فرآورده‌هاي تفسيري، سپس تبيين تنوع ديدگاه‌ها از طريق تحليل نحوه تعامل مفسر با اقوال اوليه در پرتو گرايش‌ها. يافته‌هاي تحقيق نشان داد فرآورده‌هاي تفسيري در آيه ۴ مدثر شامل دو گونه تفسير ظاهري است:‌ تطهير حقيقي؛ تطهير مجازي. تفاسير در پرتو گرايش فقهي با پنهان كردن يا اولويت ندادن به طرح اقوال مخالف، تطهير حقيقي را پذيرفته و بر تطهير لباس با آب و حتي قيد براي آمادگي نماز تأكيد كرده‌‌اند در حالي كه گرايش كلامي تنها در يك تفسير بر فرآيند اين آيه اثرگذار بوده است. گرايش‌هاي ديگر (متني و تاريخي)‌ محصولات متفاوتي را در فرآيند خود پديد آورده‌اند. برخي تطهير را مجازي (كوتاه كردن، بالاگرفتن) ‌و بعضي نيز هم تطهير و هم ثياب را مجازي و مراد آيه را دوري از آلودگي‌هاي باطني دانسته‌اند. عده‌اي ديگر در ديدگاهي افزايشي قائل به تفسير باطني (تطهير زنان) شده‌اند. نتيجه نهايي تحليل فرآيند تفسير نشان داد تا چه حدّ اين فرآيند براي هر متن تفسيري منحصر به فرد است و چقدر ضرورت دارد بررسي‌هاي خردنگرتر و جزئي‌تر در فرآيند تفسير صورت پذيرد.