راهنماي باليني و توصيه هاي تشخيص و درمان پوكي استخوان و كم‌ماهيچگي: خلاصه اجرايي

مقدمه: پوكي استخوان به‌عنوان شايع‌ترين بيماري متابوليكي استخوان، يك بيماري‌ مزمن و يك تهديد اقتصادي- اجتماعي است. هدف از اين مطالعه تدوين راهنماي باليني پوكي استخوان به منظور يكپارچه‌سازي ارايه خدمات مي‌باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه در دو مرحله؛ شامل مرور جامع و روش گروه خبرگان، طراحي و انجام شد. ابتدا جستجوي جامع منابع در بانك‌هاي اطلاعاتي معتبر انجام شد. سپس در بخش گروه خبرگان، متخصصين با امتيازدهي، قضاوت نهايي خود را در خصوص مزيت‌ باليني و قابليت بومي‌سازي هر يك از توصيه‌ها به‌صورت «كم، متوسط و زياد» مشخص نمودند. در نهايت از بين توصيه‌هاي متفاوت براي يك سؤال باليني، توصيه‌اي كه بيش از 70 درصد از اعضاي گروه خبرگان به آن راي مثبت داده بودند، به‌عنوان توصيه نهايي انتخاب شد. يافته‌ها: با بررسي راهنماهاي باليني معتبر دنيا، 5 راهنما با توجه به معيارهاي غربالگري مطالعه انتخاب و وارد مطالعه شدند. پس از برگزاري چندين جلسه‌ي گروه خبرگان و بررسي توصيه‌ها در نسخه‌ي اوليه، 28 سؤال و 181 توصيه استخراج شد. پس از كسب نظرات صاحب‌نظران، توصيه‌هاي نهايي در يك جلسه با حضور متخصصين باليني مورد بررسي قرار گرفت و بر اساس نظرات ارايه شده، نسخه‌ نهايي و به‌روزرساني شده راهنما، در قالب 34 سؤال و 111 توصيه در حوزه سلامت استخوان (4 سوال، 12 توصيه)، تشخيص و ارزشيابي (6 سوال، 19 توصيه)، درمان و توانبخشي (17 سوال، 67 توصيه) و كم‌ماهيچگي (ساركوپني) (7 سوال 13 توصيه) ارايه شد. نتيجه‌گيري: با توجه به تاكيد بر ضرورت دسترسي به دستورالعمل‌هاي معتبر براي ارائه‌ي خدمات بهينه و سودمند به بيماران اين مرز و بوم و رفع چالش‌هاي شكاف مراقبت، اقدام به تدوين راهنماي باليني پوكي استخوان شده است.