پديد آورندگان :
ايرانشاهي ، معين دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي آب , ابراهيمي ، بهروز شركت آب منطقه‌اي استان لرستان , يوسفي ، حسين دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده عمران، آب و محيط زيست - گروه مهندسي منابع آب , مريدي ، علي دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده عمران، آب و محيط زيست - گروه مهندسي منابع آب
چكيده فارسي :
هدف از اين پژوهش ارزيابي اثرات تغيير اقليم بر دما، بارش و خشكسالي‌هاي آينده در ايستگاه‌هاي الشتر و خرم‌آباد مي‌باشد، كه به اين منظور از خروجي مدل گردش عمومي MRI-ESM2 مطابق جديدترين گزارش IPCC (گزارش ششم) و سناريوهاي انتشار SSP 1.2.6 ، SSP 2.4.5، SSP 3.7.0 و SSP 5.8.5در اين مناطق مطالعاتي استفاده شد. با كاربرد مدل درخت تصميم (M5 Tree)، غالب‌ترين متغيرهاي پيشبيني‌كننده مدل MRI-ESM2 انتخاب شدند. در ادامه متغيرهاي پيشبيني‌كننده به‌عنوان ورودي در مدل ريزمقياس‌نمايي آماري شبكه عصبي مصنوعي پيشرو (FFNN) قرار گرفتند و با الگوريتم بهينه‌سازي كرم‌شب‌تاب (FFA)، فرايند ريزمقياس نمايي پارامترهاي بارش، دماي حداكثر و دماي حداقل براي دوره پايه (2014-1970) با نتايج مطلوب انجام شد. پس از اثبات قابليت مدل شبكه عصبي، پيشبيني تغييرات متوسط دما و بارش ماهانه در طي دوره‌هاي آينده نزديك (2062-2023) و آينده دور (2100-2063) تحت سناريوهاي خط سيرهاي مشترك اجتماعي-اقتصادي (SSP) مربوط به مدل جفت‌شده فاز ششم (CMIP6) به انجام رسيد. به‌طوركلي، نتايج نشان داد كه اين متغيرها در هر دو دوره آتي در مقياس ماهانه داراي نوسان‌هاي متعددي خواهند بود، به‌طوري‌كه در دو ايستگاه الشتر و خرم‌آباد طي دوره‌هاي آينده نزديك و آينده دور دماي حداكثر و دماي حداقل نسبت به دوره مشاهداتي در تمام سناريوهاي SSP روندي افزايشي خواهند داشت و تغييرات دماي حداقل نسبت به دماي حداكثر بيش‌تر خواهد بود. در آينده نزديك ميانگين بارش سالانه ايستگاه الشتر بين سه دهم تا 16 درصد و ايستگاه خرم‌آباد بين هفت تا 12 درصد تحت سناريوهاي SSP كاهش خواهد داشت. در آينده دور نيز ميانگين بارش سالانه ايستگاه الشتر بين 10 تا 20 درصد و ايستگاه خرم‌آباد بين 12 تا 24 درصد تحت سناريوهاي SSP كاهش خواهد داشت.
