تحليل بازتاب آسيب‌هاي ناشي از حوادث و بلاياي طبيعي در متون فارسي تا قرن هشتم هجري

آسيب هاي ناشي از حوادث و بلاياي طبيعي و نوع واكنش جوامع در برابر آنها، در آثار مكتوب گذشتگان، به اشكال مختلف بازتاب يافته است. اين مطالعه بر آن است دريابد در متون فارسي تا قرن هشتم، به اين آسيب ها و نوع واكنش جوامع براي مديريت آنها، به چه ميزان و چگونه توجه شده است. پژوهش حاضر، مطالعه اي توصيفي- تحليلي از نوع تحليل محتواي كيفي با رويكرد تلفيقي است. از بين مخاطرات شايع، چهار مخاطرة طبيعي زلزله، سيل، خشكسالي و برف و سرماي شديد در نظر گرفته شد. از بين متون فارسي منتخب، با نمونه گيري هدفمند، مجموعاً 93 نمونة منظوم و 52 نمونة منثور انتخاب و بررسي شد. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، بيشترين آسيب هاي ناشي از حوادث و بلايا كه در متون منتخب فارسي به آنها اشاره شده است؛ از نوع آسيب هاي اقتصادي است (45 درصد). همچنين، بيشترين توجهي كه به اقدامات مربوط به مديريت آسيب هاي ناشي از حوادث و بلايا در متون منتخب فارسي تا قرن هشتم شده است؛ معطوف به مرحلة پاسخ است (52 درصد). به نظر مي رسد رويكرد پاسخ-محور جامعة ما به حوادث و بلاياي طبيعي، ريشه در ذهنيتي تاريخي دارد كه در متون فارسي تا قرن هشتم، انعكاس يافته است. درك روشمند و عميق اين ذهنيت تاريخي مي تواند به نظريه‌پردازان در شناحت عميق تر رفتارهاي كنوني مردم و مديران در حوادث و بلاياي كشور و تغيير مطلوب آن رفتارها كمك كند.