هويت‌انديشي در آثار ابراهيم يونسي؛ تكيه بر زبان فارسي و تقويت هويت ايراني

در ايران معاصر، گاهي رابطۀ ميان هويت‌هاي قومي و هويت ايراني در مرز ميان همسويي، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روايت‌هاي سياسي و اجتماعي از مسئله هويت ايراني و عناصر آن، در تضعيف يا تقويت اين رابطه اثرگذار است. از سه روايت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاريخي، تنها روايت تاريخي است كه با پرهيز از افراط و تفريط در تبيين مسئله، به تحكيم و پيوستگي حداكثري ايران و ايرانيان توجه دارد. ابراهيم يونسي، فعال سياسي، مترجم و نويسنده كردتبار ايراني، صاحب آثار متعددي به زبان فارسي است. برخي از آنچه او ترجمه كرده دربارۀ تاريخ فرهنگي و سياسي كردها و وقايع سياسي معاصر است. همچنين از او رمان‌هايي نيز با زمينۀ اقليمي منتشر شده است. او در مقدمه يا پاورقي اغلب ترجمه‌ها به نسبت ميان كردها و ايران توجه دارد و به گونه‌اي هويت‌انديشانه ميان كردها و ايران رابطه‌اي‌ همسو و هم‌جهت برقرار مي‌كند و نظر نويسندگاني را كه قائل به تمايز و جدايي ميان هويت قومي و هويت ايراني هستند يا بخشي از عناصر هويت قومي را در جهت تضعيف هويت ايراني برجسته كرده‌اند، نقد مي‌كند. او به ويژه متوجه نقش و كاركرد هويت‌ساز زبان كردي و زبان فارسي است. بنابراين، به رغم وابستگي سياسيِ ابتدايي خود يا خلاف آنچه برخي احزاب سياسي در نظر دارند، ميان زبان كردي و زبان فارسي قائل به رابطه‌اي همسو است. از اين‌رو زبان فارسي را براي نوشتن به كار مي‌گيرد و سعي مي‌كند با كاربست فراوان واژگان و آنچه داشته‌هاي دانشي و زباني كردي است، بر غناي زبان فارسي و گنجينۀ لغوي و فرهنگي آن در آثارش بيفزايد. در اين مقاله با تحليل مقدمه‌هاي ترجمه‌ها و توجه به مسائل زباني داستان‌ها به اين وجه هويت‌انديشانۀ ابراهيم يونسي پرداخته شده است.