ارزيابي خطر و برنامه بيلان صفر بيابان‌زايي در افق 2030 در دشت گرگان

رويكرد مديريتي بيلان صفر تخريب اراضي (ZNLD) به‌عنوان يك رويكرد نوين براي اولين بار در سال 2012 با هدف صفرسازي تخريب اراضي در افق 2030 مطرح شد. هدف از انجام اين پژوهش، بررسي روند بيابان‌زايي با استفاده از مدل ESAs، اجراي رويكرد ZNLD و ارائه يك برنامه مديريتي است. در اين پژوهش پس از تهيه نقشه كاربري اراضي مربوط به سال‌هاي 2000، 2010 و 2018 و پيش‌بيني آن در سال 2030 با استفاده از زنجيره ماركوف و شبيه‌سازي پارامتر دما و بارش با استفاده از مدل ريزمقياس‌نمايي SDSM تحت سناريوي RCP4.5، نقشه خطر در افق زماني 2030 شبيه‌سازي شد. در گام بعدي، براي دستيابي به ZNLD در افق 2030، برنامه مديريتي براي به صفر رساندن بيابان‌زايي و تهيه نقشه ZNLD پيشنهاد گرديد. نتايج مورد مطالعه نشان داد شدت بيابان‌زايي در افق زماني 2030 رو به افزايش است. بيشترين افزايش خطر مربوط به كلاس F3 به ميزان 2/7 درصد و بيشترين كاهش مربوط به كلاس P به ميزان 4/7 درصد مي‌باشد. كلاس‌هاي خطر I و II به‌ترتيب به ميزان 3 و 3/2 درصد در افق زماني 2030 كاهش خواهد يافت. اين در حالي است كه كلاس‌هاي خطر III و IV روند افزايشي خواهند داشت. براي دستيابي به سطح ZNLD به‌ترتيب با احياء مساحتي برابر 2/3 و 12/6 درصد از وسعت اراضي با كلاس خطر F1 و P و با حفظ شرايط موجود (0/2 درصد از مناطق N) در مجموع مساحتي برابر 15/1 درصد به مناطق غيربياباني افزوده خواهد شد و سطح ZNLD در افق 2030 به 23/4 درصد خواهد رسيد.