نقش محلول‌پاشي عنصر روي بر تعديل اثرات تنش خشكي در برخي از ارقام گندم

تنش خشكي به‌عنوان يك چالش مهم براي توليد گندم در بسياري از مناطق غله‌خيز جهان مطرح است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسي تأثير وقوع تنش خشكي در مرحله گرده‌افشاني با محلول‌پاشي روي و بدون محلول‌پاشي در دو سال زراعي 1397-1396 و 1398-1397 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كبوتر آباد اصفهان اجرا شد. براي انجام پژوهش از آزمايش كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار استفاده شد. عامل اصلي شامل سه سطح آبياري (آبياري كامل، قطع آبياري در مرحله گرده‌افشاني با محلول‌پاشي روي و بدون محلول‌پاشي) و عامل فرعي شامل 11 ژنوتيپ گندم (دو لاين و 9 رقم) بود. برهمكنش تنش و ژنوتيپ بر صفت تعداد روز تا رسيدگي فيزيولوژيك، عملكرد دانه و وزن هزار دانه  (سطح 1 درصد) و تأثير تنش رطوبتي بر طول سنبله در سطح يك درصد از نظر آماري معني‌دار بود. بهبود عملكرد ناشي از محلول‌پاشي روي در سه ژنوتيپ پيشتاز، بك كراس روشن و الوند نسبت به شرايط تنش رطوبت بدون مصرف روي به ترتيب برابر 11/7، 14/8 و 15 درصد بود. طول دوره پر شدن دانه در تيمار تنش رطوبتي بدون مصرف روي و با مصرف روي نسبت به تيمار شاهد 33 و 30/6 درصد كاهش يافت. كارايي روي در بين ژنوتيپ هاي آزمايشي دامنه اي از 86/95 تا 95/03 درصد داشت. نتايج اين پژوهش نشان داد در شرايط تنش خشكي محلول‌پاشي روي مي‌تواند اثرات سوء ناشي از تنش را تعديل نمايد ولي واكنش ارقام مختلف در اين رابطه متفاوت است.