ارزيابي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي گندم ديم از لحاظ برخي صفات زراعي

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﯿﮑﯽ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي ﮔﻨﺪم دﯾﻢ، آزﻣﺎﯾﺸﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑ ﺎ 24 ژﻧﻮﺗﯿ ﭗ در ﭼﻬ ﺎر ﺗﮑ ﺮار در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزي دﯾﻢ ﮐﺸﻮر )ﻣﺮاﻏﻪ( اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ. اﺧﺘﻠﺎف ﺑﯿﻦ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ از ﻧﻈ ﺮ اﮐﺜ ﺮ ﺻ ﻔﺎت ﻣﻌﻨﯽدار ﺑﻮد. ﺑﺮاي ﺻﻔﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ، ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي 1 و 23 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دادﻧ ﺪ. ﺑ ﯿﻦ ﻋﻤﻠﮑ ﺮد داﻧﻪ ﺑﺎ ﺻﻔﺎت وﯾﮕﻮر، ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎه، ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ، ﺗﻌﺪاد ﺳﻨﺒﻠﭽﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، وزن ﺳﻨﺒﻠﻪ و ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺜﺒ ﺖ ﻣﻌﻨ ﯽدار وﺟﻮد داﺷﺖ. ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺧﻮﺷﻪاي، ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐ ﻪ ژﻧﻮﺗﯿ ﭗﻫ ﺎي 21 ،3 ،13 ،7 ،15 ،1 ،24 ،22 و 17 در ﮔﺮوه اول، ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي 11 ،20 ،6 ،2و 19 در ﮔﺮوه دوم، ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي 8،16 ،14 ،18 ،9 و 10 در ﮔﺮوه ﺳﻮم و ﺑﻘﯿﻪ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﯿﺰ در ﮔﺮوه ﭼﻬﺎرم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐﻠﺎﺳﺘﺮﻫﺎ در ﺻﻔﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ، از ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي ﮐﻠﺎﺳﺘﺮ دوم ﻣ ﯽﺗ ﻮان ﺑ ﺮاي ﺑﻬﺒ ﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ و از ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎي ﮐﻠﺎﺳﺘﺮ ﭼﻬﺎرم ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﻨﺒﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ اﯾ ﻦ ژﻧﻮﺗﯿ ﭗﻫ ﺎ ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﺑﻪﻧﮋادي در ﺷﺮاﯾﻂ دﯾﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ، ﭘﻨﺞ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ اول ﻣﺠﻤﻮﻋﺄ 83/80 درﺻﺪ از ﺗﻨﻮع ﺻ ﻔﺎت را ﺗﻮﺟﯿ ﻪ ﮐﺮدﻧ ﺪ ﮐ ﻪ ﺑ ﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه، ﻣﻮﻟﻔﻪ اول ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺻ ﻔﺎﺗﯽ ﮐ ﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﮑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي اﺻﻼﺣﯽ در ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺻﻔﺎت ﻣﺆﺛﺮ در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑ ﺮد داﻧﻪ ﻓ ﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫ ﺪ ﺷﺪ.