ارزيابي توسعه پايدار مناطق آزاد تجاري- صنعتي ايران

امروزه سازمان‌ها جهت كسب موفقيت‌ در محيط رقابتي نياز به حركت در مسير اهداف توسعه پايدار دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسايي و تحليل شاخص‌هاي توسعه پايدار مناطق آزاد ايران انجام مي‌شود. بدين منظور شاخص‌هاي توسعه پايدار مناطق آزاد از دو بعد داخلي و خارجي و از سه جنبه؛ زيست‌محيطي، اقتصادي و اجتماعي و از روش ديمتل فازي مورد بررسي و تحليل قرار مي‌گيرند. 8 نفر از خبرگان به پرسشنامه ديمتل به 44 شاخص داخلي و 24 شاخص خارجي پاسخ مي‌دهند كه با استفاده از نرم افزار متلب، كدنويسي داده‌ها انجام مي‌شود و ميزان رابطه هر شاخص با شاخص‌هاي ديگر و همچنين شدت تاثيرگذاري و تاثيرپذيري شاخص‌ها در دو بعد داخلي و خارجي بدست مي‌آيد. نتايج  نشان مي‌دهد كه «تفكيك، جمع آوري، حمل و نقل، بازيافت، دفن زباله و دفع پسماندهاي صنعتي»، بيشترين ارتباط را با ساير شاخص‌هاي داخلي دارد، در حاليكه «فرهنگ رعايت استاندارد ايمني و زيست محيطي توسط شركت‌هاي حمل و نقل و شركت‌هاي گردشگري»، بيشترين ارتباط را با ساير شاخص‌هاي خارجي دارد. همچنين «تدوين و حمايت از سياست‌هاي توسعه پايدار»، تاثيرگذارترين و «رضايتمندي گردشگران و مشتريان» تاثيرپذيرترين شاخص‌ داخلي است و نيز«آموزش توسعه پايدار جامعه محلي»، تاثيرگذارترين و «مشاركت گردشگران و مشتريان جهت عدم ايجاد آلودگي‌هاي زيست محيطي» تاثيرپذيرترين شاخص‌ خارجي است. از مهمترين نتايج اين پژوهش مي‌توان به شناسايي روابط بسيار پيچيده شاخص‌هاي توسعه پايدار مناطق آزاد، نمايش وضعيت شاخص‌ها از جهت روابط تاثيرگذاري و تاثيرپذيري و نحوه ارتباط شاخص‌ها از طريق رسم نمودار پراكندگي و  ارتباطي و علّي اشاره نمود.