كاربرد سامانه گوگل ارث انجين در شناسايي كانون‌هاي بالفعل گردوغبار با استفاده از تصاوير ماديس و سنتينل-5

طوفانهاي گردوغبار در مناطق خشك از جهان رخ مي‌دهند و اثرات منفي مختلفي بر جنبه‌هاي مختلف اكولوژيكي، اقتصادي و بهداشتي جامعه دارند. شناسايي كانون‌هاي مولد گردوغبار يكي از مهم‌ترين راهكارهاي مديريت اين پديده ويرانگر است كه به‌روزترين و كارآمدترين روش و ابزار در شناسايي اين كانون‌ها استفاده از تصاوير ماهواره‌اي است. هدف از اين مطالعه شناسايي كانون‌هاي بالفعل توليد گردوغبار در محدوده استان همدان و محدوده تأثيرگذار است. از تصاوير ماهواره‌اي ماديس و سنتينل-5 به ترتيب در محدوده زماني 12 ساله و 2 دوساله در سامانه GEE استفاده شد. جهت شناسايي و نظارت بر كانون‌هاي گردوغبار پارامترهاي وضعيت كاربري اراضي، شاخص خاك لخت، شاخص توده آب مورد استفاده قرار گرفتند. طبقه‌بندي غلظت آئروسل‌ها در سه گروه تراكمي در محدوده مطالعاتي نشان داد كه به ترتيب مساحت پهنه‌هاي داراي غلظت بالا در تصاوير ماديس و سنتينل به ترتيب 1/9875 و 5/7100 كيلومترمربع است كه در تصاوير سنتينل به‌صورت پيوسته و در تصاوير ماديس به‌صورت پراكنده هستند. مطابقت كانون‌هاي بالفعل توليد گردوغبار در تصاوير سنتينل-5 با نقشه كاربري اراضي سال 2018 نشان داد كه بيشترين تمركز آئروسل‌ها در تصاوير سنتينل در مراتع فقير و خاك اراضي غيرقابل كشت و در تصاوير ماديس در مراتع فقير و كشاورزي ديم قرار دارد. دو تصوير داراي همبستگي 81 درصد هستند. درنهايت، تصاوير ماهواره‌اي سنتينل- 5 مي‌تواند در پايش كانون‌هاي گردوغبار مفيد واقع گردد. جهت مديريت كانون‌ها كاهش خاك لخت، افزايش پوشش گياهي، كاهش استفاده از سفره‌هاي آب زيرزميني در دشت قهاوند پيشنهاد مي‌شود.