كاهش ارزش شهادت زنان در قياس با مردان؛ تفسير تطبيقي آيه 282 سوره بقره با تمركز بر تفاسير المنار، الميزان و مِن وحي القرآن

آيه 282 سوره بقره، از آياتي است كه در انتقال به دوره مدرن، نوعي از نابرابري جنسيتي ميان مردان و زنان را به اذهان متبادر ساخته كه بر مبناي آن، ارزش شهادت زنان در قياس با مردان، به نصف كاهش يافته است. بسياري از عالمان تفسير، با طرح اين مدعا كه زنان، موصوف به ويژگي‏هايي چون: نقصان در عقل، ضعف در حافظه و ناتواني در ثبت حوادث هستند، خواسته يا ناخواسته، خوانش‏هايي مبتني بر ارزش ‏داوري جنسيتي عليه زنان عرضه كرده‏اند. اين خوانش‏ها تا آستانه سده چهاردهم هجري، بسيار رواج داشته، اما در گذار به دوره معاصر و مطرح شدن پرسش‏هاي نوظهور عصري، زمينه‏هاي فرهنگي اجتماعي براي فاصله گرفتن از سنت‏هاي تفسيري و پيدايي خوانش‏هاي روزآمد از اين آيه فراهم آمده است. در اين پژوهش، تلاش مي‏شود با تمركز بر تفاسير المنار، الميزان و مِن وحي القرآن، امكان‏هاي مختلفِ تفسيري كه درباره اين آيه شريفه پيش افكنده شده است، با رويكرد تطبيقي مطالعه گردد. پژوهش حاضر، نشان مي‏دهد كه صاحبان تفاسير نام‏برده، كوشيده‏اند تا با پيش گرفتن سه مسير متفاوت، فهمي نو از آيه شريفه، متناسب با پرسش‏ها و نيازهاي عصري عرضه كنند.