بررسي رويكرد تقريبي دو تفسير التبيان و مجمع‌البيان در نقل روايات اهل‌بيت‌(ع)

وجود برخي ويژگي‌هاي مشترك تفسيري فريقين در التبيان، نشان از انگيزه نويسنده در نگارش يك تفسير تقريبي دارد. اين امر در روش نقل روايات تفسيري، به‌ويژه روايات اهل‌بيت (ع) اثرگذار بوده است. در سده‌هاي بعد، روش تفسيري التبيان در برخي تفاسير شيعه به‌ويژه مجمع‌البيان، استفاده شده است. از سويي، برخي پژوهش گران اهل سنت، روش اعتدال‌گراي طبرسي در مجمع‌البيان را ستوده و درنتيجه، اين تفسير تقريبي شناخته مي‌شود؛ اما با توجه به قدمت التبيان و استفاده طبرسي از روش تفسيري طوسي، اين رويكرد را ابتدا بايد در التبيان جست‌وجو كرد. اين پژوهش با روش تحليل متن (روايات) و تطبيق روايات، به بررسي ويژگي‌هاي تقريبي روايي در اين دو تفسير پرداخته است. توجه به منابع غير شيعي، نقل بسياري از روايات پيامبر و حضرت علي (ع) از منابع اهل سنت، خودداري از نقل روايات فضايل اهل‌بيت (ع) و مذمت خلفا و عدم نقل معارف شيعي به‌صورت صريح، از ويژگي‌هاي تقريبي اين دو تفسير است. استفاده از منابع بيش‌تر، نام بردن مصادر فريقين به‌ويژه شيعه، فراواني روايات شيعي ذيل آيات به‌ويژه روايات فضايل، ازجمله تفاوت‌هاي مجمع‌البيان با التبيان است.