آثار قيمتي وضع ماليات بر دي اكسيد كربن در مسير توسعه پايدار

بحران هاي زيست محيطي ناشي از احتراق حامل هاي انرژي، سياست اقتصادي كارآمدي را در مسير توسعه پايدار طلب مي كند. وضع ماليات بر دي اكسيد كربن به عنوان يكي از سياست هاي توسعه پايدار، به شمار مي آيد كه سياست گذاران همواره از آثار توزيعي آن واهمه داشته اند. در اين راستا، هدف اصلي اين پژوهش، مطالعه اثر توزيعي وضع ماليات بر كربن در ايران است. مطالعه، با استفاده از رويكرد ضريب فزاينده طرف عرضه در مرحله نخست و سپس تحليل مسير ساختاري در چارچوب ماتريس حسابداري اجتماعي صورت گرفته است. در بخش تجربي به منظور عملياتي كردن مدل، از ماتريس حسابداري اجتماعي سال 1390 مركز پژوهش‌هاي مجلس و نرخ ماليات 80 هزار ريال به ازاي هر تن به عنوان پايه آماري استفاده شده است. يافته ها نشان مي دهد كه در بين بخش‌هاي اقتصادي، برق به علت مصرف بالاي فرآورده‌هاي نفتي بيشترين ماليات را مي‌پردازد و خانوارها به صورت مستقيم و غيرمستقيم، از وضع ماليات آسيب مي بينند. آنها متناسب با ميزان مصرف سوخت‌هاي فسيلي به طور مستقيم و همچنين با مصرف كالاهايي كه در توليد آنها از انواع سوخت فسيلي استفاده شده، به طور غيرمستقيم، در پرداخت ماليات سهيم‌اند. نتايج نشان داد كه خانوارهاي بالاي درآمدي در روستا و شهر، و خانوارهاي شهري، بار مالياتي بيشتري را تحمل خواهند كرد و شاخص هزينه زندگي خانوارها با وضع ماليات فوق، 2/8 درصد افزايش مي يابد. طبق يافته هاي تحليل مسير ساختاري، بخش هاي خدمات، كشاورزي و مواد غذايي به صورت غيرمستقيم بر شاخص هزينه زندگي خانوارها نقش بسزايي دارند. در بررسي مسيرهاي منتهي به شاخص هزينه زندگي خانوارها، اهميت مسير مستقيم بخش هاي آلاينده، بيشتر از مسيرهاي غيرمستقيم است.