امكان‌سنجي پيش‌فروش پروژه توسط باني در اوراق سفارش ساخت

صنعت ساختمان از صنايعي است كه نياز به سرمايه قابل توجهي دارد. تأمين آن، يكي از دغدغه‌هاي اصلي سازندگان مي‌باشد. عدم تأمين بموقع آن موجب تأخير در اجراي پروژه‌ها و درنتيجه افزايش بهاي تمام‏شده مي‌گردد. از جمله روش‌هاي تأمين مالي اين صنعت، ابزارهاي بازار سرمايه مخصوصاً صكوك مي‌باشد. علي رغم توسعه ابزارهاي مالي اسلامي و استفاده ساير صنايع و بنگاه‌هاي اقتصادي، اين روش‌ها هنوز مورد استقبال انبوه‌سازان قرار نگرفته است. عدم استقبال حتي در خصوص اوراق سفارش ساخت (اوراق خاص اين صنعت) نيز وجود دارد. تا كنون پژوهش‌هاي قابل توجهي در حوزه مباحث فقهي و حقوقي اين ابزار صورت گرفته است؛ اما خلأ تحقيقات در خصوص مدل كاربردي و رفع دلايل عدم استقبال آن، محسوس مي‌باشد. يكي از اين دلايل، عدم امكان پيش‌فروش واحدهاي مسكوني احداثي پروژه به عنوان يك روش تأمين مالي و مديريت ريسك است. سؤال تحقيق درباره امكان استفاده از پيش‌فروش در اوراق سفارش ساخت توسط باني مي‌باشد. در اين پژوهش تلاش شده است با استفاده از دو عقد سلف و اجاره به شرط تمليك، اين محدوديت مرتفع گردد. در اين راستا عقود پيشنهادي از جنبه مباحث فقهي و اقتصادي مورد تحليل قرار گرفته و مزايا و راهكارهاي پيشنهادي جهت مديريت ريسك مدل‌ها نيز ارائه شده است. نتايج تحقيق حاكي از امكان استفاده از هر دو عقد جهت پيش‌فروش بر اساس مباحث فقهي و اقتصادي است. البته استفاده از عقد اجاره به شرط تمليك به دليل پرداخت بهاي واحد در قالب اقساط اجاره، روش مطلوب‌تري بوده، حداكثر انطباق با عرف اين صنعت را دارد.