شيوه الگوزدايي از چهره‌هاي منفي در تربيت از نگاه قرآن

مهم‌ترين نوع يادگيري انسان، يادگيري از طريق مشاهده است. بر اين اساس، يكي از روش‌هاي تربيت، تربيت به‌وسيله الگوست كه مي‌توان آن را «روش الگويي» ناميد. اين روش در قالب الگودهي، الگوپردازي و الگوزدايي قابل‌اجراست. ذهن انسان‌ها با دو شيوه نخست بيشترين انس را داشته و بر اين اساس بيشترين حجم پژوهش‌ها هم به اين دو شيوه اختصاص دارد؛ اما از دقت در آيات قرآن به شيوه سومي در اجراي تربيت الگويي مي‌رسيم كه همان الگوزدايي است. اين شيوه از گونه‌هاي روش تربيت سلبي در برابر روش ايجابي است كه در آن، اصل «آماده‌ســازي و رغبت‌انگيــزي» بيشتر موردتوجه است. چنانكه جهت‌گيــري اصلــي راهــبرد ســلبي، روش‌هاي «اكتشــافي» بــه‌جــاي» اكتسـابي» و يـا «پرهيـز» بـه‌جـاي «تجويـز» اسـت؛ زيرا در روش سـلبي و راهبـرد پرهيـز، از هرگونـه تحميـل و تجويـز ارزش‌ها از بيـرون بـر فـرد «خـودداري» مي‌شـود. ازآنجاكه اين شيوه بر استخراج و استكشاف درون‌مايه‌هاي مخاطب از طريـق پيرايـش و زدايـش موانـع راه رشـد، بـه قصـد شـكوفاشـدن و آشـكاركـردن قابليت‌هـاي نهفتـه او استوار است، اهميت پژوهش در اين موضوع روشن مي‌شود. پژوهش حاضر به منظور توجه‌دادن مربيان به اين شيوه اجرايي از تربيت الگويي كه كمتر موردتوجه پژوهشگران و مربيان واقع شده است، سامان يافته است. از‌اين‌رو با مراجعه به آيات قرآن و ديدگاه مفسران ضمن توصيف شيوه الگوزدايي در قرآن به تبيين و تحليل آن از نگاه قرآن پرداخته شده است. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، الگوزدايي در قرآن به دو شكل جزئي‌تر قابل‌اجرا است. در شكل نخست با بيان ويژگي‌ها و سرانجام الگوهاي منفي نوعي دلزدگي در متربي ايجاد مي‌كند كه نتيجه، همان الگوزدايي است. در صورت دوم با صراحت به الگوزدايي به موارد عيني آن اشاره كرده است