بررسي و تحليل اثرات تقسيمات سياسي بر پايداري اقتصادي و اجتماعي سكونتگاه‌هاي روستايي(مورد مطالعه: شهرستان فيروزه)

سازماندهي سياسي فضاي هر كشور در قالب تقسيمات كشوري اجرا مي‌شود. هدف اصلي تقسيمات كشوري، تمركززدايي است تا از اين طريق مديريت و اداره قلمرو ملي آسان تر و ارائه خدمات بهتر صورت گيرد. به نظر مي رسد، سازماندهي مجدد فضا بر تحقق توسعه پايدار تأثير بسزايي دارد. با توجه به اهميت اين موضوع، مطالعه حاضر به بررسي و تحليل اثرات و پيامدهاي تقسيمات سياسي سال 1386 بر پايداري اقتصادي و اجتماعي سكونتگاه هاي روستايي شهرستان فيروزه در استان خراسان رضوي پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و روش انجام آن توصيفي-تحليلي است. طرح تحقيق شبه‌پانل است كه پايداري سكونتگاه هاي روستايي را در دو بعد اقتصادي با 11 متغير و 45 شاخص و بعد اجتماعي با 13 متغير و 30 شاخص در دو مقطع زماني قبل و بعد از تقسيمات كشوري در طيف ليكرت بررسي كرده است. واحد تحليل، 249 خانوار روستايي در روستاهاي نمونه شهرستان فيروزه است. روايي پرسش نامه به وسيله «تحليل عاملي تأييدي» (Kaiser-Meyer≥ 0.87) و (Sig≤0.05) تأييد شد و پايايي آن به‌وسيله آلفاي كرونباخ 0.87 مطلوب تشخيص داده شد. يافته‌هاي آزمون تي جفت نمونه اي نشان داد، ميانگين پايداري اجتماعي از 2.42 در قبل از تقسيمات سياسي به 2.94 در بعد از تقسيمات كشوري به‌طور معناداري افزايش يافته است (Sig≤ 0.05). همچنين ميانگين پايداري اقتصادي از 1.98 به 2.34 تغيير يافته، اما اين افزايش معنادار نيست (Sig≤0.33). نتايج نشان داد، ناپايداري ها ناشي از نقش متغيرهاي كلان تري همچون تحريم هاي اقتصادي و شرايط كلي حاكم بر كشور بعد از تقسيمات كشوري در كل كشور از جمله در شهرستان فيروزه است. سياست هاي تمركززدايي توانسته است زمينه پايداري تعداد زيادي از مؤلفه هاي اجتماعي و اقتصادي روستاهاي شهرستان فيروزه را فراهم آورد. پژوهش حاضر نيز گامي مؤثر در راستاي تحقق پايداري اقتصادي و اجتماعي سكونتگاه هاي روستايي بوده است.