مدل‌سازي آماري رابطۀ بين شيب قرار رسوبات و شيب دامنۀ نبكاها (مطالعه موردي: نبكاهاي كوير ابراهيم‌آباد سيرجان)

تنوع پوشش گياهي و هم‌زيستي آن با فرايندهاي ژئومورفولوژيك تأثير مهمي بر تعادل مناظر طبيعي دارد؛ بر همين اساس، اين پژوهش سعي دارد اختلاف موجود بين شيب تعادلي نبكاهاي مختلف و شيب قرار رسوبات در منطقه مطالعاتي را به‌صورت كمّي اندازه‌گيري و مقايسه كند؛ بدين‌منظور ابتدا شيب قرار رسوبات در منطقه تعيين شد. سپس نبكاهاي نمونه در امتداد 10 ترانسكت كه كل منطقه را پوشش مي داد، انتخاب شد و شيب دامنه نبكا توسط شيب‌سنج در جهات چهارگانه شمال، جنوب، شرق و غرب به درصد اندازه‌گيري شد. پس از آن، متوسط شيب دامنه نبكا محاسبه شد. درنهايت، ارتباط بين شيب دامنه نبكاها و شيب قرار رسوبات با استفاده از مدل هاي آماري ارزيابي و تحليل شد. بررسي نبكاهاي منطقه موردمطالعه مبين وجود چهار نوع نبكا براساس نوع گونه گياهي است. نتايج آزمون تجزيه واريانس، اختلاف معناداري بين شيب تعادلي نبكاهاي گونه هاي مختلف نشان مي دهد. نتايج آزمون مقايسه ميانگين ها براساس فاكتورهاي شيب تعادلي نبكاها و شيب حد رسوبات منطقه دو گروه متمايز را نشان مي دهد؛ به اين صورت كه در سطح احتمال خطاي يك درصد (α 0/01) گروه اول شامل نبكاهاي گونه هاي درختچه گز، گل گزي و اشنان وگروه دوم شامل نبكاهاي گونه خار شتر و شيب حد رسوبات منطقه مطالعاتي است. نتايج گروه‌بندي براساس شيب تعادلي نبكا بيانگر عملكرد متفاوت گونه خارشتر در مقايسه با ساير گونه هاست كه علت اين اختلاف در مكانيسم تطابقي اين گونه در مواجهه با تنش فرايند بادرفتي است. نتايج آناليز واريانس ميانگين شيب جهات مختلف دامنه نبكاهاي گونه هاي گياهي مختلف نشان مي‌دهد، متوسط شيب جهات مختلف دامنه نبكا در گونه خارشتر در سطح يك درصد (α 0/01) معنادار شده است. به‌طوركلي، ميانگين شيب هريك از جهات چهارگانه در نبكاهاي گونه خارشتر يكسان نيست؛ يعني نبكاهاي گونه خارشتر در مقايسه با نبكاهاي گونه هاي ديگر نامتقارن تر هستند؛ بنابراين شكل رويشي گياهان نقش مهمي در ايجاد مورفولوژي چشم‌انداز ناهمواري نبكاها ايفا مي كند.