روندهاي بلندمدت توليد اوليه خالص و تبخيرـ تعرق در ناحيه‌هاي رويشي جنگلي كشور

تغيير اقليم بر روند سالانه توليد اوليه خالص و تبخيرـ تعرق بوم‌سازگان‌ها تأثيرگذار است. در پژوهش پيش‌رو، از داده‌هاي هواشناسي بلندمدت (1365 تا 1396) مربوط به 96 ايستگاه‌‌ هواشناسي همديدي در پنج ناحيه رويشي جنگلي كشور شامل هيركاني، ارسباران، زاگرس، صحارا- سندي و ايراني- توراني براي محاسبه توليد اوليه خالص با مدل سينتتيك و تبخيرـ تعرق مرجع با روش فائو- پنمن- مانتيث استفاده شد. آزمون من‌‌كندال براي رونديابي توليد اوليه خالص و تبخيرـ تعرق مرجع سالانه به‌كار گرفته شد. بيشترين توليد اوليه خالص در ناحيه رويشي هيركاني (10.7 تن در هكتار در سال) و بيشينه تبخيرـ تعرق سالانه در ناحيه رويشي صحارا- سندي (2099 ميلي‌‌متر) برآورد شد. توليد اوليه خالص ناحيه‌هاي رويشي صحارا- سندي و ايراني- توراني بين دو تا سه تن در هكتار در سال به‌دست آمد. از 96 روند سالانه توليد اوليه خالص و نيز تبخيرـ تعرق در ناحيه‌هاي رويشي، 22 روند توليد اوليه خالص (حدود 23 درصد) و 73 روند تبخيرـ تعرق (معادل 76 درصد)، معني‌‌دار بودند. رونديابي تبخيرـ تعرق و توليد اوليه خالص، گامي مهم براي شناخت اثر تغيير اقليم بر كاركرد بوم‌سازگان‌‌ها محسوب مي‌شود.