برآورد شاغلين استان‌ها و تحليل اثر بهبود فضاي كسب و كار بر آن با تاكيد بر ويژگي استان‌ها

با توجه به اهميت اشتغال و تحليل عوامل مؤثر بر آن در اقتصاد، در مطالعه‌ي حاضر ابتدا تعداد شاغلين داراي سن ده سال و بالاتر براي 31 استان كشور محاسبه و سپس با روش تحليلي-توصيفي و مبتني بر تكنيك اقتصادسنجيِ داده‌هاي تابلويي نقش بهبود فضاي كسب‌وكار بر اشتغال طي سال‌هاي 1395-1398 تجزيه‌وتحليل شد. برخي نتايج حاصل از توصيف داده‌ها در دو سال 1395 و 1398 حاكي از آن است كه رابطه‌اي مستقيم بين اشتغال و شاخص كسب‌وكار وجود دارد و بر مبناي معيارهايي نظير نرخ اشتغال و صنعتي بودن استان‌ها، اين رابطه‌ي مستقيم تأييد شد. همچنين با افزايش سطح توسعه در استان‌ها (از استان‌هاي محروم به توسعه‌يافته) علي‌رغم آن‌كه شاخص كسب‌وكار با كاهش همراه است ولي تعداد شاغلين افزايش يافته است. نتايج حاصل از برآورد الگوي پايه و 6 سناريوي منشعب از آن (بر مبناي ويژگي گروه‌هاي مختلف از استان‌ها) حاكي از آن است كه بهبود فضاي كسب‌وكار با اثري مثبت بر اشتغال نيروي كار در استان‌ها همراه است. همچنين در استان‌هايي كه نرخ بيكاري پايين‌تري دارند و يا نسبت به ساير استان‌ها صنعتي‌تر هستند؛ بهبود فضاي كسب‌وكار تأثير كمتري بر اشتغال دارد. اين در حالي است كه اندازه‌ي اين اثر در استان‌هايي كه از منظر شاخص كسب‌وكار در وضعيت مطلوب‌تري قرار دارند، بيشتر است. نتيجه‌ي ديگر آن‌كه با افزايش سطح توسعه‌يافتگي از استان‌هاي محروم و درحال‌توسعه به استان‌هاي توسعه‌يافته، ميزان اثرگذاري شاخص سهولت كسب‌وكار بر اشتغال كاهش مي‌يابد. سطح عمومي قيمت‌ها اثري معكوس بر اشتغال داشته و نرخ مشاركت اقتصادي و تسهيلات بانكي نيز با اثري مثبت همراه است.