تحليل انتقادي ديدگاه جيمز بلمي دربارۀ آيۀ 88 سورۀ زخرف

جيمز بِلَمي از مستشرقان تجديدنظرطلب، بر اين باور است كه در متن قرآن اشتباهاتي رخ داده كه معلول خطاي كاتبان وحي است. وي در مقالاتش مبتني بر روش «نقد متني» به بررسي و تصحيح اين خطاهاي نوشتاري پرداخته است. او با استناد به وجود اختلاف در قرائت «و قيله» در آيه 88 سوره زخرف و تلاش ناموفق مفسران براي تعيين نقش نحوي آن، ادعا مي‌كند شكل صحيح آن «و قبله» است. به‌زعم او مستنسخ يا مصحح به جابه‌جايي اين آيه با آيه قبل پي برده و با اضافه‌نمودن اين عبارت، ترتيب صحيح اين دو آيه را متذكر شده است. در پژوهش حاضر با روش تحليلي - انتقادي به بررسي ديدگاه بلمي پرداخته و ثابت مي‌شود كه نه‌تنها براي همه قرائات گزارش‌شده، تركيب نحوي صحيح وجود دارد؛ بلكه اعمال فرضيه او، در سياق آيات اين سوره خدشه وارد مي‌سازد. همچنين با تتبع در منابع قرائات و اختلافات رسم‌الخطي و بررسي احتمال ورود اضافات به متن قرآن و سرايت خطا در استنساخ، نشان داده مي‌شود كه پيشنهاد وي از استواري و اتقان لازم برخوردار نيست