ارائۀ نظامي مفهومي براي طبقه‌بندي واژه‌هاي مشتق و مركب فارسي

طبقه‌بندي مفهومي واژه‌ها يكي از موضوعاتي است كه از ديرباز، پژوهش‌گران‌ در حوزۀ مفهوم‌شناسي و اصطلاح‌شناسي به آن توجه‌ كرده‌اند. پژوهش پيشِ‌رو با هدف طبقه‌بندي مفهومي واژه‌هاي مشتق و مركب فارسي انجام شده است. براي اين منظور، 660 واژۀ مشتق و مركب، كه به روش نمونه‌گيري تصادفي نظام‌مند از فرهنگ املايي خط فارسي استخراج شده‌اند، براساسِ دو طبقه‌بندي مفهومي‌اي تحليل و بررسي شده‌اند كه فلبر و وايسن‌هوفر ارائه كرده‌اند. نتايج اين تحليل نشان داد اين دو طبقه‌بندي قابليت پوشش همۀ داده‌هاي پژوهش را ندارند و فقط بخشي از داده‌ها را مي‌توان براساسِ آن‌ها طبقه‌بندي كرد. درادامه، به‌منظورِ رفع كاستي‌هاي اين دو طبقه‌بندي و دست‌يابي به نظام مفهومي جامع، روي داده‌ها عمل مفهوم‌شناسي انجام شد. حاصل آن شناسايي 54 مفهوم زيربنايي مجزا بود كه درنهايت، در قالب الگوي طبقه‌بندي نظام‌مندي ارائه شد. در اين الگو، همۀ مفاهيم شناسايي‌شده در قالب پنج گروه بسيار كلي سامان‌دهي شده‌اند: 1. فرايند كه خود به دو دستۀ عمدۀ كنش و روي‌داد تقسيم مي‌شود؛ 2. موجوديت كه خود شامل دو دستۀ عمدۀ موجوديت فيزيكي و موجوديت انتزاعي است؛ 3. رابطه؛ 4. وضعيت؛ 5. ويژگي.