بازخواني نگرش قرآن به‌فرض انتخاب عقلايي در رفتارشناسي اقتصادي؛ نقدي بر كتاب رفتارشناسي اقتصادي از ديدگاه قرآن كريم؛ انسان مادي‌گرا و انسان فطرت‌گرا

كتاب رفتارشناسي اقتصادي از ديدگاه قرآن كريم؛ انسان مادي‌گرا و انسان فطرت‌گرا به‌واسطۀ پرداختن به موضوعي اساسي در مرزهاي دانش اقتصاد و داشتن رويكرد قرآني درخور تحسين است. در اين مقاله، با استفاده از روش تحليلي، به بررسي اين سؤال پرداخته مي‌شود كه اثر مزبور تا چه حد توانسته است به پيش‌برد مباحث رفتارشناسي اقتصادي كمك كند. بنابه يافته‌هاي تحقيق، اين اثر به‌واسطۀ سه مشكل اساسيِ نوسان بين تحليل سيستمي و رفتارشناسي، ايجاد تقابل نامشخص بين انسان مادي‌گرا و فطرت‌گرا، و رفتارشناسي در چهارچوب ديدگاه عقلانيت كامل نتوانسته است به اهداف خود دست يابد. مشكل اصلي بي‌توجهي به محدوديت‌هاي عقلانيت بشر هنگام انتخاب است؛ مشكلي كه در اقتصاد رفتاري به‌عنوان مرز دانش رفتارشناسي در اقتصاد معاصر موردتوجه قرار گرفته است. نتيجۀ مقاله بر اين است كه، باوجود برداشت ارائه‌شده در كتاب مزبور، در رفتارشناسي اقتصادي قرآن كريم به محدوديت شناختي، انگيزشي، و ارادي بشر در انتخاب عقلايي توجه شده است. در همين جهت، خداوند متعال براي مواجهه با محدوديت‌هاي عقلانيت از راه‌بردهايي هم‌چون تذكر و تلنگر اجتماعي، تقويت ابعاد شناختي بشر، تغيير حساب‌داري ذهني، و تعهدسازي دروني سخن مي‌گويد.