رابطه انسجام خانواده با مسئوليت‌پذيري اجتماعي در نوجوانان: نقش واسطه‌اي خودتفسيري وابسته و اعتماد اجتماعي

زمينه و هدف: از آن‌جا كه مسئوليت‌پذيري اجتماعي در نوجواني با بهزيستي فردي و اجتماعي ارتباط تنگاتنگي دارد، ضروري است جهت اقدامات مداخله اي عوامل مؤثر بر اين رابطه شناسايي شوند.از اين رو، پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه‌اي خودتفسيري وابسته و اعتماد اجتماعي در رابطه انسجام خانواده با مسئوليت‌پذيري اجتماعي نوجوانان انجام شد.روش: ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف، ﺟﺰو ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﺑﻨﯿﺎدي ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ ﻣﺎﻫﯿـﺖ، ﺗﻮﺻـﯿﻔﯽ از نوع همبستگي است. جامعه مورد مطالعه شامل تمامي نوجوانان دختر و پسر 13 تا 19 ساله شهر قم در سال 1401 بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس تعداد 314 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به مقياس محيط خانوادگي (موس و موس، 1976)(a=0/71)، مقياس خودتفسيري (سينگليس، 1994)(a=0/82)، پرسشنامه مسئوليت اجتماعي (احمدي، 1388)(a=0/73) و پرسشنامه اعتماد اجتماعي (صفاري‌نيا و شريف، 1392)(a=0/78) پاسخ دادند. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه با نصب برنامه الحاقي پردازشگر هايس (مدل 4) در نرم‌افزار SPSS24 استفاده شد.يافته‌ها: يافته‌ها حاكي از آن بود انسجام خانواده با مسئوليت‌پذيري اجتماعي، خودتفسيري وابسته و اعتماد اجتماعي به طور مثبت و معني‌دار مرتبط است و خودتفسيري وابسته و اعتماد اجتماعي نوجوانان نيز به طور مثبت و معني‌دار (P 0/001) مسئوليت پذيري اجتماعي را پيش بيني مي كنند. تجزيه و تحليل بوت استرپ نشان داد خودتفسيري وابسته و اعتماد اجتماعي، به طور معني‌دار رابطه بين انسجام خانواده و مسئوليت اجتماعي را ميانجي‌گري مي‌كنند. نتيجه‌گيري: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺿﺮوري اﺳﺖ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻫﺎي ﺑـﻪ ﻣﻮﻗـﻊ براي اﯾﺠﺎد، ﺣﻔـﻆ و ارﺗﻘﺎي سطح ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن در ﮐﻨﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﻧﻮاده، ﻋﻮاﻣﻞ درون ﻓﺮدي و ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از تعاملات اجتماعي را نيز در نظر داشت.