بررسي جامعه‌شناختي خاص‌گرايي فرهنگي در بين شهروندان همداني و ارائه مدل نظري

فرهنگ، عامل تمايز انسان با ساير موجودات و نيز تمايز جوامع و گروه‌هاي انساني است و مي‌توان از فرهنگ و هويت فرهنگي خاص سخن گفت كه عوامل مختلفي نيز در آن دخيل‌اند. مهاجرپذيري شهر همدان از استان‌هاي همجوار و شهرستان‌ها با قوميت‌ و فرهنگ‌هاي گوناگون، سبب تنوع فرهنگي و تحت‌تأثير دو جريان خاص‌گرايي و عام‌گرايي فرهنگي است. اين پژوهش با هدف بررسي جامعه‌شناختي خاص‌گرايي فرهنگي در بين شهروندان همداني انجام و چارچوب نظري پژوهش با رويكرد تلفيقي مبتني‌بر نظام فرهنگي و متغيرهاي الگويي پارسونز و ساختاربندي و رويكرد ديالكتيكي گيدنز بوده و نيز از ديدگاه‌هاي مرتبط با متغيرهاي مختلف بهره گرفته است. تحقيق با روش پيمايشي و با استفاده از پرسشنامه با نمونه‌اي به حجم 500 نفر كه با روش خوشه‌اي چندمرحله‌اي و نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شده‌اند، انجام و براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزارهاي آماري SPSS و PLS استفاده شده است. نتايج ميانگين خاص‌گرايي فرهنگي درميان شهروندان همداني را 2/74 و نزديك به متوسط 3، نشان مي‌دهد. هم‌چنين خاص‌گرايي جوانان كمتر از سنين بالاتر، خاص‌گرايي مردان بيش از زنان و خاص‌گرايي شهروندان بومي بيش از مهاجران است. ميزان خاص‌گرايي فرهنگي شهروندان با سطوح مختلف تحصيلات و در قوميت‌هاي مختلف متفاوت است. براساس تحليل معادلات ساختاري، فرضيه‌هاي تحقيق تأييد و حكايت از تأثير معنادار جهاني‌شدن، سنت‌گرايي، دين‌داري، فضاي مجازي، مهاجرت، تحصيلات، اعتماد اجتماعي، احساس محروميت نسبي، پايگاه اقتصادي-اجتماعي و قوميت بر خاص‌گرايي فرهنگي شهروندان همداني دارد. درمجموع نيز متغيرهاي مستقل 65% واريانس متغير وابسته، يعني خاص‌گرايي فرهنگي را توضيح مي‌دهند.