مواجهه تكنولوژي با كودكي: تحليل نشانه‌شناختي نقش‌آفريني كودكان در تبليغات تلويزيوني

تلويزيون به‌عنوان يكي از مهم‌ترين درگاه‌هاي رسانه‌اي، روزانه پيام‌هاي زيادي به‌صورت آشكار و پنهان به مخاطب منتقل مي‌كند. در اين‌ميان، كودكان يكي از مهم‌ترين مخاطبين برنامه‌هاي تلويزيوني، به‌خصوص ژانر تبليغاتي هستند؛ آنان به‌دليل فراغت كافي زمان بيشتري را در مقابل تلويزيون مي‌گذارنند و روزانه اطلاعات زيادي از طريق تلويزيون و برنامه‌هاي تبليغي آن به ذهن كودكان كه هنوز ظرفيت تحليلي و انتقادي منسجمي ندارند، وارد مي‌شود و رفتارهاي اقتصادي و مصرفي آنان و والدينشان را متأثر مي‌سازد؛ از اين‌رو، مطالعۀ حاضر درصدد بررسي نشانه‌شناختي حضور كودكان در تبليغات تلويزيوني است. اين پژوهش با رويكرد كيفي نشانه‌شناختي به بررسي يازده تبليغ تلويزيوني كه نقش اصلي آن را كودك به عهده داشته، پرداخته است. نتايج تحقيق نشان‌داد كه كودكان در متن اين تبليغات، در موقعيتي منفعلانه و بي‌قدرت در برابر نيروي قدرتمند تكنولوژي، قرار مي‌گيرند. ماحصل اين تقابل ميان دو سويۀ بي‌قدرت و قدرتمند، انضباط بدن‌هاي كودكان، تسليم و يك‌دست‌شدگي آنان به‌واسطۀ كنترل و نظم القا شده ازسوي رسانه‌ها با تأكيد به ظرفيت ماورايي محصولات تكنولوژيك است. در اين تبليغات آن‌چه مشهود است، صورت‌هاي تمرين و تربيت كودك براي ورود زود هنگام به دوران بزرگ‌سالي است؛ به‌گونه‌اي كه او بياموزد از ويژگي‌هاي كودكي فاصله گرفته و به‌واسطۀ قدرت ماورايي تكنولوژي به‌سوي دنياي بزرگ‌سالي گام بردارد و به اين‌ترتيب از ناتواني‌ها يا شيطنت‌هاي زندگي كودكانه كه مي‌تواند براي والدين مسأله‌آفريني كند، فاصله بگيرد.