تحليل واگرايي و شكاف گروه‌هاي درآمدي از لحاظ تأمين مسكن در كلان‌شهر اصفهان

تأمين مسكن ارزان‌قيمت براي گروه‌هاي كم‌درآمد موجب حفاظت از خانوارهاي فقير در بازار رقابتي مسكن مي‌شود. بر همين اساس هدف پژوهش حاضر، تحليل واگرايي و شكاف گروه‌هاي درآمدي از لحاظ تأمين مسكن در كلان‌شهر اصفهان و بررسي شاخص‌هاي كمي و كيفي مسكن در كلان‌شهر اصفهان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، كاربردي و ازنظر روش، توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري مربوط به محدوده قانوني شهر اصفهان در سال 1395 است. از مدل‌هاي SAW و Topsis، روش «ابونوري»، شاخص دسترسي و شاخص تقاضاي مناسب مسكن براي تحليل داده‌ها استفاده‌شده است. متغيرهاي پژوهش مشتمل بر نوع تصرف، سطح زيربنا، كيفيت ابنيه، نوع مصالح، تعداد اتاق و بعد خانوار، برخورداري از تسهيلات مسكن درزمينه گروه‌هاي كم‌درآمد شهر اصفهان است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد مقدار ويژه مدل‌هاي SAW و Topsis، براي گروه‌هاي كم‌درآمد از ميانگين متوسط پايين‌تر مي‌باشد. بالا بودن ضريب تغييرات در بين گروه‌هاي درآمدي حاكي از واگرايي وجود شكاف در بين گروه‌هاي درآمدي مي‌باشد. درنتيجه، بر اساس نتايج حاصل از محاسبات مدل‌هاي SAW و Topsis، وضعيت كمي و كيفي شاخص‌هاي مسكن در بين گروه‌هاي كم‌درآمد در شهر اصفهان در وضعيت مناسبي قرار ندارد. نتايج حاصل از روش ابونوري بيانگر آن است كه ضريب جيني هزينه مسكن براي خانوارهاي شهري تا سال 1384 روندي نزولي داشت، اما از سال 1385 به بعد شكاف در حال افزايش مي‌باشد. همين‌طور منحني لورنز، به افزايش نابرابري در طول زمان صحه گذاشته است. بر اساس شاخص دسترسي به مسكن، دهك كم‌درآمد در سال 1383 با پس‌انداز كامل درآمد 75 روز خانوار، مي‌تواند يك مترمربع مسكن را خريد كند؛ اما در پايان سال، 1395 اين عدد به 206 روز رسيده است. همچنين در سال 1383، خانوارهاي دهك اول با تقريباً 49 سال كار كردن مي‌توانستند مسكن موردنياز خود را تهيه نمايند، اما در سال 1395 اين ميزان به 103 سال رسيده است. نتايج برآورد تقاضاي مؤثر مسكن در دهك‌هاي درآمدي ازنظر مساحت زيربنا در شهر اصفهان بيانگر آن است كه دهك اول تا چهارم در سال 1383 از 4 تا 11 مترمربع توان تأمين مسكن را داشته‌اند؛ اما اين اعداد در سال 1395 به 1/9 تا 5 مترمربع كاهش‌يافته است.