ارزيابي كيفيت فضا‏هاي عمومي شهر با رويكرد عدالت اجتماعي (مطالعه‌ موردي: خيابان‏ هاي شهر رشت )

توجه كمتر به مقوله‌ عدالت در توسعه‌ شهري در عصر حاضر سبب شده است در خيلي از شهرها مناطق باكيفيت در مقابل فضاهاي كم‏ كيفيت يا بي ‏كيفيت قرار گيرد و محلات ناهمگون ايجاد شود. پيامد چنين امري افزايش ناهنجاري‏ هاي اجتماعي و معضلات شهري نظير دزدي، فساد، و ناامني در داخل شهرهاست. به همين دليل، بحث عدالت اجتماعي نيز بايد در كنار توسعه‌ شهري مدنظر شهرسازان قرار گيرد. در تحقيق حاضر با بررسي ديدگاه ‏هاي گوناگون در زمينه‌ عدالت شهري، با استفاده از اسناد و مطالعات ميداني، فضاي شهريِ خيابان ‏هاي شهر رشت از منظر عدالت اجتماعي بررسي و تجزيه و تحليل شده است. براي تعيين ميزان مطلوبيت كيفيت‏ فضاي شهري خيابان‏ ها از مدل Topsis استفاده شده است. نتايج تحقيق در زمينه‌ عدالت نشان مي‏ دهد در بحث عدالت در فضاهاي شهري مي‏ توان دو رويكرد ايجابي و سلبي را مدنظر قرار داد و ضمن تلاش براي افزايش كيفيت فضاهاي شهري و رعايت معيار استحقاق فضاهاي ضعيف و باكيفيت پايين را نيز مد نظر قرار داد و تلاش نمود تا نابرابري را در فضاهاي شهري كاهش داد. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‏ دهد كيفيت كلي فضاي خيابان‏ هاي شهر رشت با سطح مطلوب فاصله‌ زيادي دارد. بنابراين، بر اساس معيار استحقاق، ‏بايد تغييراتي در جهت تغيير اين فضاها با هدف دست‏يابي به كيفيت‏ هاي مطلوب انجام گيرد. همچنين، برمبناي معيار برابري، ارزيابي‏ هاي تحقيق نشان داد در سطح شهر گونه ‏اي از اختلاف طبقاتي وجود داشته و كيفيت فضاي شهر و به تبع آن عدالت اجتماعي در خيابان‏ هاي رشت داراي تفاوت‏ هاي آشكار نسبت به هم است. به‌طوري كه فضاهاي شهري خيابان‏هاي شمالي و در درجه‌ بعدي خيابان‏ هاي مركزي رشت داراي كيفيت فضايي بهتر و مطلوب‏ تري در مقايسه با فضاهاي شهري خيابان‏ هاي جنوبي شهر هستند. بنابراين، لازم است كاهش نابرابري با اولويت فضاهاي شهري خيابان ‏هاي جنوبي شهر مد نظر قرار گيرد.