تحليلي بر نظام ژئوپليتيك غذاي جهاني با تأكيد بر جايگاه ايران

در دهه هاي اخير عواملي همچون تغييرات آب و هوايي، كمبود منابع آبي، افزايش جمعيت جهان، افزايش جمعيت شهرنشين و مصرف كننده، استفاده از مواد غذايي براي توليد سوختهاي زيستي، استفاده از غذا به عنوان يك اهرم فشار در رقابت هاي ژئوپليتيكي و تضعيف كشور رقيب و ساير عوامل امروزه غذا را به يكي از موضوعات مهم ژئوپليتيك بدل ساخته اند. اين پژوهش به منظور تحليل نظام ژئوپليتيك غذاي جهاني در قالب روش تحقيق آميخته اكتشافي و مبتني بر داده هاي فائو و با استفاده از مدل هاي دلفي، پرومتي، تحليل سلسله مراتبي فازي و نرم افزارهاي Excel و GIS انجام شده است. نتايج نشان مي دهد قدرت هاي برتر در عرصه ژئوپليتيك غذا به ترتيب ۱۰ كشور آمريكا، فرانسه، آرژانتين، آلمان، استراليا، برزيل، هند، هلند، اسپانيا، و بلژيك هستند. ايران با رتبه هاي ۱۶ ، ۵ ، ۷۴ و ۱۳ در توليد، واردات، صادرات و مصرف محصولات استراتژيك غذايي، كشوري آسيب پذير در عرصه ژئوپليتيك غذاي جهاني به شمار مي رود. ايران به منظور كاهش و يا حذف وابستگي ژئوپليتيكي خود به مواد غذايي لازم است طيفي از عوامل مختلف همچون استفاده بهينه از منابع داخلي و تأمين پايدار مواد غذايي از منابع فرامرزي ازجمله انتخاب تأمين كنندگان استراتژيك؛ عقد قراردادهاي بلندمدت درزمينه تأمين مواد غذايي با كشورهاي صادركننده؛ عضويت در سازمان هاي منطقه اي؛ اجاره كردن زمينه اي ساير كشورها جهت توليد مواد غذايي؛ سرمايه گذاري مشترك در توليد مواد غذايي؛ ارتقاي سطح مبادلات اقتصادي با كشورهاي صادركننده؛ ايجاد وابستگي متقابل را در دستور كار قرار دهد.