نگرشي انتقادي به تاثير شهري شدن سرمايه بر فضاهاي عمومي شهر

فضاهاي شهري از دهه 1980 ميلادي به محلي براي نقش‌آفريني سرمايه و نظام‌هاي سرمايه‌داري مبدل شده است و به نوعي جنبه‌هاي گوناگون زندگي انسانها را تحت تاثير قرار داده است. همين تاثيرگذاري متاثر از قدرت سرمايه و ماهيت سيال آن، باعث گرديده است كه فضاهاي جغرافيايي شهر به صورت روزافزوني از عملكرد نظام‌سرمايه‌داري تاثير پذيرد، در چند دهه اخير توجه طيف متنوعي از محققان فعال در حوزه مطالعات شهري جلب كرده است. يكي از عرصه‌هاي شهر كه به صورت ويژه‌اي تحت تاثير نظام سرمايه‌داري قرار گرفته است، فضاهاي عمومي شهر مي‌باشد. تا پيش از دهه 1980 ميلادي، بخش عمده‌اي از كاركرد و هزينه‌هاي فضاهاي عمومي شهر وابسته به دولت‌هايي بود كه خود را ملزم به ارائه خدمات رايگان شهري مي‌دانستند، اما با فراگير شدن رويكرد محافظه‌كاران به اقتصاد سياسي كه باعث شد دولت‌ها در پي كاهش هزينه‌هاي عمومي خود باشند، فرصت آن براي سرمايه و صاحبان سرمايه به وجود آمد تا به كنترل و مديريت فضاهاي عمومي شهر بپردازند. اين پژوهش با نگرشي انتقادي و با بهره‌گيري ا روش كتابخانه‌اي- اسنادي قصد دارد تا به بررسي اثر‌گذاري سرمايه بر فضاهاي عمومي شهر بپردازد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان‌دهنده‌ي آن است كه فضاهاي عمومي شهر كه پيشتر محلي براي كنش‌هاي اجتماعي و مدني بودند، تحت تاثير عملكرد فضايي سرمايه در كنترل فضاهاي عمومي در حال دگرديسي در هويت خود هستند و همين امر باعث شده است كه اين فضاهاي عمومي بيش از پيش از كاركرد عمومي خود خارج شده و به مكان‌هايي تبديل شوند كه فراهم ‌كننده سود براي صاحبان سرمايه هستند.