شناخت و الويت بندي خدمات فرهنگي اكوسيستم مبتني بر ادراك كاربران در فضاي سبز شهري، مطالعه موردي: پارك هاي شهري تهران

خدمات فرهنگي اكوسيستم به عنوان منافع غيرمادي فضاي سبز در بهبود كيفيت زندگي تأثير قابل توجهي دارد. مطالعات خدمات فرهنگي اكوسيستم در ايران محدود است. پژوهش حاضر قصد دارد عوامل خدمات فرهنگي و ميزان اهميت آن‌ها با رويكرد مشاركتي مشخص كند. هدف پژوهش كاربردي بوده كه به روش توصيفي-تحليلي انجام شده است. در اين راستا با مطالعات اسنادي ٣٣ گويه براي ارزيابي خدمات فرهنگي فضاي سبز تدوين گرديد تا با پيمايش سنجيده شود. جامعة آماري شامل مراجعه‌كنندگان به پارك‌هاي طالقاني، ملت، آب و آتش و باغ ايراني در شهر تهران هستند. حجم نمونه‌ بر اساس تعداد گويه‌ها، ٤٠٠ نفر برآورد و با روش نمونه‌گيري در دسترس (توزيع پرسشنامه‌هاي آنلاين در شبكه‌‌هاي اجتماعي) اقدام به جمع‌آوري داده‌ها شد. روايي با تحليل عاملي و اعتباريابي با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ صورت گرفته است. نتايج آزمون كايزر– ماير–الكين (0/87 =KMO) كفايت حجم نمونه و آزمون كرويت بارتلت توانايي عاملي‌شدن داده‌ها را تاييد نمود. تحليل عاملي اكتشافي با روش استخراج تحليل مولفه‌هاي اصلي و چرخش واريماكس همراه با نرمال‌سازي كايزر ٧ عامل ارزش‌هاي تفريحي، ميراث فرهنگي، اجتماعي، آموزشي، معنوي، الهامات و حس‌مكان را تأييد كرد ( p=0/005، df=378، 2χ=3157/80) كه با دسته‌بندي سيستم‌هاي بين المللي منطبق است. براي رتبه‌بندي عوامل از آزمون فريدمن استفاده شده است. نتايج نشان داد تفريح بيشترين و حس مكان كمترين ارزش خدمات فرهنگي پارك‌ها هستند. به اين ترتيب مردم پارك‌ها را به عنوان محل مناسبي براي تفريح و فعاليت‌هاي اجتماعي درك كرده‌ا‌ند اما پارك‌ها زمينه مناسبي براي ارتباط روحي و عاطفي مردم با فضاي سبز شهري ايجاد نمي‌كنند.