خوشه بندي اماكن پُر ازدحام شهري از منظر پدافند غيرعامل

اگرچه در سال هاي اخير، موضوع پدافند غيرعامل به يكي از مباحث كليدي در حوزه امنيت كشور تبديل شده اما تا رسيدن به وضعيت مطلوب فاصله زيادي باقي مانده است. شهرها و بالأخص اماكن پرازدحام در آن ها از محيط هايي هستند كه به‌واسطه خيل عظيم جمعيت با تراكم بالا، همواره با تهديدات متنوعي مواجه هستند. در حقيقت، دسترسي آزاد به اماكن پرازدحام، پتانسيل آسيب پذيري آن ها را نسبت به مراكز نظامي و سياسي به‌شدت افزايش مي دهد؛ بنابراين اگر حمله نظامي به‌عنوان مهم‌ترين تهديد مراكز نظامي و سياسي تلقي مي شود، براي اماكن پرازدحام شهري، تهديدات مي‌تواند حمله نظامي، بمب گذاري، حمله انتحاري، حمله با خودرو، گروگان گيري، حمله سايبري و... باشد. از همين رو، پژوهش حاضر به روش توصيفي-تحليلي و مبتني بر مطالعات اسنادي و روش دلفي سعي در شناسايي تهديدات و سپس خوشه بندي انواع اماكن پرازدحام شهري دارد؛ لذا 23 نوع مكان پرازدحام در شهرها مشخص و ميزان تأثيرپذيري آن ها از انواع تهديدات بر مبناي دريافت نظر گروه كارشناسي (25 كارشناس) مشخص شده است. در ادامه، داده ها بر اساس مدل هاي تحليل ناپارامتريك و آزمون ضريب كندال در محيط نرم افزار SPSS اعتبارسنجي شده و با روش خوشه بندي سلسله مراتبي مورد تحليل قرار گرفته اند. يافته ها نشان مي دهد درصورتي‌كه انواع مكان هاي پرازدحام بر مبناي بيشترين مشابهت از نظر تهديدات، خوشه بندي شوند، «ايستگاه راه آهن» و «فرودگاه» در يك خوشه با بالاترين آسيب پذيري قرار مي گيرند. همچنين «ايستگاه مترو»، «پايانه مسافربري»، «حرم امامان/ امامزاده ها»، «مصلي نماز جمعه» و «مسجد و حسينيه» در يك خوشه با آسيب پذيري نسبتاً زياد قرار مي گيرند. در خوشه سوم نيز «مسيرهاي عزاداري و راهپيمايي»، «سالن اجتماعات»، «پاساژ/ فروشگاه بزرگ»، «استاديوم ورزشي» و «سينما و تئاتر» قرار مي گيرند كه با آسيب پذيري متوسطي همراه هستند.