ارزيابي مؤلفه‌هاي شهر هوشمند در راستاي بهبود خدمات شهري

در حال حاضر، مرحله جديدي از توسعه شهري با عنوان ايجاد شهر هوشمند مبتني بر فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي در كشورهاي مختلف موردتوجه قرار گرفته است و شهرها به‌طور فزاينده‌اي به‌عنوان هوشمند نام‌گذاري مي‌شوند. بااين‌حال، هيچ تعريف دقيقي وجود ندارد كه معيارهايي براي در نظر گرفتن يك شهر به‌عنوان هوشمند تعيين كند. مجموعه‌اي از معيارهاي موجود، نسبتاً مبهم بوده و داراي اولويت‌هاي مختلفي هستند كه بسته به منطقه است. تحولات اجتماعي و اقتصادي كشورها شرايط جديدي را از لحاظ مديريت شهرها، به‌خصوص در ابعاد اجتماعي و حكومتي ايجاد مي‌كند. مطالعات و تجارب جهاني نشان مي‌دهد، در كلان‌شهرهاي امروز كه با مسائل پيچيده و گسترده‌اي در ارتباط با برنامه‌ريزي و مديريت توسعه شهري مواجه هستند، لازم است با ايجاد فضاي تعاملي ميان شهروندان و ابزارهاي پيشرفته فناوري اطلاعات و ارتباطات، راه‌حل‌هاي هوشمندانه را شناسايي و مديريت نمود. براين‌اساس، توسعه شهر هوشمند، يك مفهوم چندبعدي است. در اين مقاله طرح‌هاي مطرح‌شده در راستاي ايجاد شهرهاي هوشمند در شهرهاي آمستردام، بارسلون، بوستون، شيكاگو و نيويورك ارائه و تحليل و سپس با جمع‌بندي اين مؤلفه‌ها مدل مفهومي بومي‌سازي شده در ايران ارائه شده است. با توجه به ماهيت موضوع، رويكرد حاكم بر اين پژوهش روش تحقيق توصيفي- تحليلي و به لحاظ هدف در دسته تحقيقات كاربردي قرار دارد. به‌منظور گردآوري داده‌ها و اطلاعات موردنياز از روش كتابخانه‌اي، ميداني و پيمايشي استفاده شده و جهت جمع‌آوري داده‌هاي ميداني از پرسشنامه‌اي كه توسط محقق طراحي شده با توجه به فرضيه تحقيق بهره گرفته شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل تعدادي از افراد شهر تبريز بوده كه با توجه به روش كوكران به تعيين حجم نمونه اقدام گرديد كه اين امر به‌صورت تصادفي بوده و نيز در تدوين برنامه اندازه‌گيري به‌صورت مرتبه ترتيبي است و براي پايايي اندازه‌گيري از روش ضريب آلفاي كرونباخ استفاده گرديده است؛ بنابراين داده‌هاي حاصل از پرسشنامه به‌صورت آمار توصيفي (فراواني، در مد، ميانگين، جدول و نمودار) و آمار استنباطي (آزمون كاي اسكوار و ضريب همبستگي پيرسون) در نرم‌افزار Spss و Amos بررسي و تحليل گرديده است و همچنين از مدل تراكم گرتل نيز براي بررسي محورهاي شهر هوشمند استفاده شده است. حجم نمونه از طريق روش كوكران 150 نفر مي‌باشد. در تدوين پرسشنامه از مقياس ليكرت استفاده گرديد و پايايي روش تحقيق با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ 905/0 مي‌باشد كه پايايي سؤالات تأييد مي‌گردد. مؤلفه‌هاي هوشمندسازي خدمات شهري بين 150 نفر توزيع و جهت تحليل جمع‌آوري گرديد. مؤلفه‌هاي شهر هوشمند و رابطه آن با خدمات شهري مورد ارزيابي قرار گرفته كه در اين راستا مؤلفه‌ها به ترتيب زير اولويت‌بندي شدند: تكنولوژي، كيفيت محيط و زندگي، برنامه‌ريزي شهري، محيط‌زيست و پايداري و انرژي، حمل‌ونقل، اقتصاد، حكمراني، همبستگي اجتماعي.