بازخواني پيام و دلالت سوره فتح با كمك تحليل مفردات و نقد آراء فريقين

با وجود كارآمدي روش تفسير قرآن‌به قرآن براي كل سورقرآن، كاربست اين روش تفسيري به دليل ابهامات در برخي سور و آيات مانند سوره فتح، اهميت بيشتري دارد. براي نمونه ترتيب نزول دو سوره فتح و مائده، شباهت‌هاي مضموني و واژگاني دو سوره، رهنمونگر مفاهيم و تفسيري متفاوت از آيات اين سوره خواهد شد. مضمون كلي سوره درباره فتح و الطاف الهي حاصل از آن، رفتار منافقان، مشركان و معافين از رزم، توصيف پيامبر و پيروان آن حضرت است. با بررسي و بيان دلايل قرآني و روايات، مشخص خواهد شد كه اين سوره علاوه بر اشتمال آن بر حوادث فتح مكه، در وراي خود از مفاهيمي خطير مانند مقدمه‌چيني ابلاغ ولايت و تبيين رفتار و عاقبت موافقان و مخالفان آن سخن مي‌گويد. اين استدلال، مبتني بر ادله و نشانه‌هائي چون نزول سوره فتح پيش از سوره مائده، تشابه مضمون ميان آيات اين دوسوره باهم، وجود بشارات غفر ذنب نبي، نصرعزيز، صحبت از منافقان و جاودانگي اسلام و در آخر ترسيم چهره نبي مكرم و همراهان ايشان در قرآن، انجيل و تورات؛ است كه همه اينها نشانه‌اي از زمينه‌چيني خداوند براي بحث ولايت اميرالمؤمنين است.