احياي رودخانه زاينده‌رود: واكاوي فرصت‌هاي باقيمانده

هدف اين نوشتار، پرداختن به چالش‌هاي اصلي رودخانه زاينده‌رود و سپس ارائه تحليلي از چرايي اين چالش‌ها و درنهايت، پيشنهاد راهبردهايي براي اصلاح جهت‌گيري‌هاي موجود است. مهمترين چالش‌ حوضه زاينده‌رود ساماندهي رودخانه و كنترل برداشت‌ها در حوضه است كه اين موضوع با تعيين سهم و اولويت استفاده كنشگران و كاربري‌هاي مختلف در كليه نقاط حوضه و در شرايط آبي مختلف گره خورده است. همچنين، تداوم مشكلات اين رودخانه فراتر از كمبود فيزيكي آب و حكمراني ناكارامد آب است و كاوش بيشتر در بستر اقتصادي، اجتماعي و سياسي ايران را مي‌طلبد. بنابراين، مقصر جلوه دادن حكمراني آب، آدرس‌دهي غلط است. مهمترين راهبرد براي گذار به وضعيت تعادلي جديد، جاري‎سازي جريان حداقلي ولي دائمي رودخانه به صورت طبيعي در فرايندي گام به گام و رفت و برگشتي است. جاري ﺑﻮدن آب ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻢ، مي‌تواند ﻧﻤﺎدي از امكان ايجاد تغيير و نيروي محركۀ ظرفيت‌سازي براي ساماندهي رودخانه و كنترل برداشت‌ها از آب‌هاي سطحي و زيرزميني باشد.