تفكيك فرآيند-محور رخدادهاي سيل در سري مقادير جزئي (مطالعه نمونه: زيرحوضه‌هاي رودخانه گرگانرود)

تعيين فرايند‌هاي توليد سيل و لحاظ نمودن آن در تحليل‌هاي هيدرولوژي به برآورد‌هاي قابل اطمينان‌تر كمك مي‌كند. تمركز صرف بر محاسبات رياضي براي بررسي پديده سيل باعث مي‌شود كه فرآيند‌هاي فيزيكي طبيعت كمتر مورد توجه قرار گيرند. لذا، در اين تحقيق به تفكيك فرآيند-محور رخداد‌هاي سيل در 20 ايستگاه هيدرومتري در حوضه رودخانه گرگانرود به‌عنوان يكي از حوضه‌هاي با رخدادهاي شديد و فراوان سيل در شمال كشور، پرداخته شده است. به‌منظور استخراج سري مقادير جزئي (بالاتر از آستانه) با كمك رويكرد POT در هر ايستگاه، مراحل اساسي اين رويكرد شامل انتخاب مقدار آستانه بهينه و برقراري شرط استقلال در رخداد‌هاي سيل، انجام شد. پس از تعيين رخداد‌هاي سيل، با استفاده از شاخص‌هاي زمان وقوع رخداد، زمان تداوم بارش، زمان تداوم سيل، دماي هوا و رطوبت پيشين خاك، انواع سيل شامل سيل‌هاي ناشي از بارش جبهه‌اي، بارش جابجايي، ذوب برف و باران روي برف در هر ايستگاه تعيين شد. نتايج نشان مي‌دهد كه، سيل­هاي ناشي از بارش جبهه‌اي و باران روي برف به ترتيب بيشترين و كمترين فراواني را در حوضه دارند. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه استفاده از رويكرد POT و شاخص‌هاي طبقه‌بندي انواع سيل مي‌تواند به تحليل‌هاي دقيق‌تر آماري در مطالعات و مديريت سيل منجر شود.